Soja to roślina jednoroczna, strączkowa. Pochodzi z południowo-wschodniej Azji. W Chinach znana jest już od 4 tys. lat! Obecnie najwięcej produkuje się jej w USA oraz Brazylii. Soja jest źródłem pełnowartościowego białka. Wskaźnik strawności aminokwasów białek (PDCAAS) dla białka sojowego wynosi 1,00 (tyle samo co jajko kurze). Ponadto soja jest bogatym źródłem tłuszczów nienasyconych oraz witamin z grupy B. 100 g suchych nasion zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na potas w 45%, wapń w 24%, fosfor w 106%, magnez dla mężczyzn w 54%, a dla kobiet w 70% oraz żelazo w 89%.
100 g suchych nasion soi zawiera 412 kcal, 34,3 g białka, 19,6 g tłuszczu (w tym 2,82g tłuszczów nasyconych, 4,07 g tłuszczów jednonienasyconych i 11,29g tłuszczów wielonienasyconych),
32,7 g węglowodanów (w tym błonnika 15,7g).
Nasiona soi charakteryzują się dużą zawartością potasu, bo zawierają go aż 2132 mg. Ponadto w soi znajdziemy 240 mg wapnia, 743 mg fosforu, 216 mg magnezu, 8,9 mg żelaza, 0,78 mg witaminy E, 0,69 mg tiaminy (witamina B1), 0,189 mg ryboflawiny (witamina B2) oraz 1,18 mg niacyny (witamina PP).
Soja obniża stężenie cholesterolu. Rezygnacja z mięsa na rzecz produktów sojowych zmniejsza spożycie tłuszczów nasyconych, w tym cholesterolu oraz zwiększa udział błonnika w diecie. Wpływa to korzystnie na obniżenie stężenia LDL.
Soja zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób serca. FDA (Agencja Żywności i Leków) zezwoliło producentom żywności umieszczać na produktach, które zawierają co najmniej 6,26 g białka sojowego, oświadczenie które informuje, że „25 g białka sojowego na dzień, jako część diety ubogiej w tłuszcze nasycone i cholesterol może zmniejszać ryzyko chorób serca”.
Soja pbniża poziom cukru we krwi. Istnieją badania, które wykazują, że soja obniża u diabetyków poziom cukru we krwi.
Soja zwiększa gęstość mineralną kości. Dowody wskazują na to, że soja może zwiększyć gęstość mineralną kości (BMD) lub spowolnić proces zmniejszania BMD.
Mleko sojowe wpływa łagodząco na menopauzę, obniża cholesterol, a także chroni przed rakiem.
W krajach azjatyckich z soi produkuje się m. in. tofu (twarożek sojowy powstały w procesie koagulacji mleka sojowego), sos sojowy (głównym składnikiem są fermentowane ziarna soi) oraz tempeh (również produkowany z fermentowanych ziaren soi). Z soi wytwarza się również mąkę sojową zawierającą 50% białka i 5% błonnika. Ma ona wyższy poziom białka, tiaminy, ryboflawiny, fosforu, wapnia oraz żelaza od mąki pszennej. Nie zawiera glutenu. Posiada wiele zastosowań np. do zagęszczania sosów, zapobiega czerstwieniu wypieków. Alternatywą dla mięsa mogą być kotlety sojowe. Inne produkty wykonane z soi to kasza sojowa i mleko sojowe.
Soja często jest stosowana jako zamiennik mięsa lub ryby w daniu obiadowym. Zawiera mnóstwo pełnowartościowego białka, nawet do 40%, a jego skład aminokwasowy jest bardzo podobny do białka zwierzęcego. Soja zawiera wiele kalorii, co wiąże się z dużą zawartością tłuszczu – nawet do 20%. 100 g suchego ziarna zawiera 385 kcal. Jednak mimo dużej ilości tłuszczu i kalorii, soja zawiera wiele cennych składników odżywczych. Ziarna soi zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe w korzystnym stosunku do kwasów jednonasyconych. Soja jest bogatym źródłem wielu witamin i składników mineralnych. Szczególnie ważne są witaminy z grupy B. 100 g soi zaspokaja nasze dzienne zapotrzebowanie na fosfor w 100%, żelazo – 94% , magnez – 73%, wapń – 17%, witaminy z grupy B – od 20 do 55%.
Soja, oprócz swoich właściwości zdrowotnych, jest również bardzo smaczną rośliną, którą łatwo można wkomponować w codzienne menu. Jedzona w umiarze dostarczy organizmowi wielu niezbędnych dla niego witamin i minerałów.
Domowe mleko sojowe:
• 400 g suchych ziaren soi najlepiej ekologicznej
• woda do moczenia ziarna
• 3 l wody
• 4 łyżki syropu z agawy lub innego słodu
1. Soję zalewamy wodą i odstawiamy na noc do napęcznienia.
2. Rano odlewamy ziarna na sicie i płuczemy kilkakrotnie wodą.
3. Soję mielimy w blenderze w dwóch partiach, a do każdej dajemy po 2 szklanki wody. Soję przekładamy do miski.
4. W wysokim garnku zagotowujemy 2 litry wody. Gdy bulgocze wlewamy do niej rozdrobnioną na pastę sojową i mieszamy delikatnie. W trakcie podgrzewania mieszamy do momentu powtórnego zagotowania, wtedy piana bardzo się podniesie. Odstawiamy na 5-10 minut. Mieszamy i zagotowujemy ponownie, gotujemy około 5 minut.
5. Spore sito wykładamy gazą. Sito ustawiamy nad garnkiem, do którego będzie spływało mleko. Przelewamy partiami. To, co zostaje na sicie to okara, można ją użyć do wypieków, pasztetów i klusek. Jest jej bardzo dużo.
6. Na koniec, gdy mamy samo czyste mleko, dodaje do niego syrop z agawy. Jeśli smak mleka jest zbyt intensywny, możemy rozcieńczyć go wodą.
Owies uważany za jedno z najzdrowszych zbóż posiada wiele cennych wartości odżywczych. Jest źródłem błonnika, wartościowych tłuszczów, węglowodanów, witamin oraz związków i minerałów takich jak: wapń, miedź, sód, potas, magnez oraz luteina.
Oprócz ziaren owsa wykorzystuje się też słomę, ziele i otręby. Także one posiadają wiele cennych dla organizmu substancji (m.in. saponiny, flawonoidy, aminokwasy. Owies charakteryzuje się następującymi właściwościami:
🌾 Zapobiega cukrzycy – cukry złożone (fruktany), które posiada owies wyrównują poziom insuliny i glukozy we krwi. Zawarty w nim rozpuszczalny błonnik zapobiega szybkim wzrostom poziomu glukozy w organizmie i obniża indeks glikemiczny spożywanych posiłków;
🌾 Chroni przed kamicą nerkową – wyciągi z owsa mają działanie moczopędne oraz chronią nerki i pęcherz moczowy. Krzemionka, którą znajdziemy w owsie zapobiega krystalizowaniu składników mineralnych w układzie moczowym;
🌾 Zmniejsza stres – zawarte w zbożu witaminy z grupy B, wraz z magnezem, żelazem i potasem łagodzą stres oraz ułatwiają zasypianie i spokojny sen;
🌾 Zwiększa potencję – wyciągi z ziela owsa są wykorzystywane w preparatach poprawiających potencję;
🌾 Dba o skórę – preparaty zawierające owies nawilżają skórę, pomagają w regeneracji oraz łagodzą podrażnienia i stany zapalne;
🌾 Zapobiega niedoczynności tarczycy – owies posiada jod odpowiadający za prawidłowe funkcjonowanie tarczycy;
🌾 Ma działanie przeciwnowotworowe – owies dzięki zawartym fitoestrogenom może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka piersi;
🌾 Pomaga przy zaparciach – w przypadku zaparć warto sięgnąć po płatki owsiane, które dzięki zawartym rozpuszczalnemu błonnikowi pomogą przy zaparciach i poprawią przemianę materii;
🌾 Wspomaga odchudzanie – owies posiada duże ilości węglowodanów złożonych. Poprzez wolne wchłanianie zapewniają one uczucie sytości na długi czas;
🌾 Poprawia pracę wątroby – zawarte w owsie aminokwasy usprawniają pracę wątroby i przyczyniają się do produkcji lecytyny.
Owies wykorzystywany jest do produkcji mąki, która charakteryzuje się właściwościami przeciwutleniającymi. Z owsa powstaje także olej charakteryzujący się wysokim stężeniem a-takoferoli oraz a-tokotrienoli, które posiadają właściwości przeciwutleniające. Owsiane mleko roślinne smakuje wybornie, jest intensywnie pożywne i można przygotować je samodzielnie!
Porcja domowego mleka owsianego to owies bezłuskowy i woda (na 100 gram owsa 1 litr wody). Można dodać melasę z chleba świętojańskiego, syrop klonowy, z agawy, daktyle (namoczone wcześniej i zmiksowane razem z owsem), wanilię (w postaci proszku), cynamon, sól. Owies należy wsypać do słoika, zalać wodą i moczyć przez noc, następnego dnia odlać wodę i przepłukać ziarna, następnie umieścić je w blenderze, dolać litr wody i miksować kilka minut, po czym przelać płyn przez gazę lub drobne sitko (czynność tę można powtórzyć 2,3 razy). Po całkowitym odcedzeniu mleka pozostanie pulpa, którą smacznie wykorzystać np. podczas pieczenia ciastek. Mleko należy przechowywać zamknięte w szklanej butelce lub słoiku w lodówce do 5 dni. Ponieważ nie zawiera ono emulgatorów może się rozwarstwiać, dlatego przed użyciem najlepiej jest delikatnie je zamieszać.
Składniki owsa mają wiele właściwości zdrowotnych. Ekstrakty z owsa pomagają w rzuceniu palenia osobom uzależnionym. Ekstrakty z liści owsa stymulują pracę mózgu.
Sto gramów owsa posiada:
🌾 Wartość energetyczną - 389 kcal
🌾 Białko - 16,89 g
🌾 Węglowodany - 66,3 g
🌾 Błonnik - 10,60 g
🌾 Tłuszcz - 6,90 g
🌾 Tłuszcze nasycone - 1,22 g
🌾 Tłuszcze jednonienasycone - 2,18 g
🌾 Tłuszcze wielonienasycone - 2,54 g
🌾 Równoważnik folianów - 56,0 µg
🌾 Witamina B1 - tiamina - 0,76 mg
🌾 Witamina B2 - ryboflawina - 0,14 mg
🌾 Witamina B3 - witamina PP - niacyna - 0,96 mg
🌾 Witamina B5 - kwas pantotenowy - 1,35 mg
🌾 Witamina B6 - pirydoksyna - 0,12 mg
🌾 Witamina B9 - kwas foliowy - 56,0 µg
🌾 Wapń - 54,0 mg
🌾 Żelazo - 4,72 mg
🌾 Magnez - 177 mg
🌾 Fosfor - 523 mg
🌾 Potas - 429 mg
🌾 Sód - 2,00 mg
🌾 Cynk - 3,97 mg
🌾 Miedź - 0,63 mg
🌾 Mangan - 4,92 mg
🌾 Woda - 8,22 g
Aronia posiada bogate w składniki odżywcze owoce uważane za naturalny lek na wiele chorób i dolegliwości. Aronia wpływa korzystnie na zdrowie serca, pracę naczyń krwionośnych, obniżanie ciśnienia krwi i cholesterolu, a także zmniejszanie ryzyka chorób układu krążenia, jest skutecznym środkiem zapobiegającym chorobom układu nerwowego, takim jak choroba Alzheimera i udar mózgu.
Aronia jest bogata w witaminy, minerały i składniki odżywcze. Zawiera witaminę C, witaminy B1, B2, B3 i B6, kwas foliowy, wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, cynk, miedź i mangan, zawiera przeciwutleniacze, w tym antocyjany, które mogą zwiększać zdrowie serca i obniżać poziom cholesterolu. Aronia szczyci się także właściwościami przeciwbakteryjnymi, przeciwgrzybicznymi, przeciwzapalnymi i przeciwalergicznymi. Może być stosowana w leczeniu chorób, takich jak cukrzyca, stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera, astma i wiele innych.
Aronia jest bogatym źródłem wielu cennych składników odżywczych. W 100 g aronii zawiera:
🫐 Kalorie: 48 kcal
🫐 Białko: 0,8 g
🫐 Węglowodany: 11,2 g
🫐 Błonnik: 4,5 g
🫐 Tłuszcz: 0,4 g
🫐 Witamina C: 11,4 mg (19% dziennego zapotrzebowania)
🫐 Witamina K: 17,2 mcg (14% dziennego zapotrzebowania)
🫐 Potas: 199 mg (6% dziennego zapotrzebowania)
🫐 Magnez: 13 mg (3% dziennego zapotrzebowania)
🫐 Żelazo: 0,4 mg (2% dziennego zapotrzebowania)
Aronia ma szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej ze względu na jej właściwości lecznicze. Owoce aronii są bogate w przeciwutleniacze, witaminy i minerały, które pomagają w utrzymaniu zdrowia i wzmocnieniu odporności. Zawierają one witaminę C, kwas foliowy, potas, magnez, żelazo, witaminy z grupy B, a także kwas elagowy i antocyjany, które są silnymi przeciwutleniaczami i zapobiegają uszkodzeniom komórek. Aronia może pomóc w zmniejszeniu ciśnienia krwi, poprawie układu sercowo-naczyniowego, zmniejszeniu stanów zapalnych i obniżeniu poziomu cholesterolu. Ma także działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, co czyni ją skuteczną w walce z infekcjami i zapaleniami.
Aronia jest bogata w witaminy i minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jej regularne spożywanie wspomaga profilaktykę chorób serca i układu krwionośnego, wzmacnia odporność, reguluje poziom glukozy i cholesterolu we krwi, wspomaga przemianę materii i pomaga utrzymać prawidłową masę ciała, poprawia jakość skóry i włosów. Owoce aronii są również bogate w przeciwutleniacze, które chronią organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i zapobiegają starzeniu się komórek. Ponadto, aronia wpływa pozytywnie na układ nerwowy, poprawiając jakość snu i samopoczucie.
Najzdrowszą postacią aronii jest sok, który zawiera w sobie wszystkie składniki odżywcze, znajdujące się w owocach, w tym antyoksydanty, witaminy i minerały, a przy tym jest łatwiejszy do strawienia i ma mniej kalorii niż surowe owoce.
Aronia jest używana w leczeniu i zapobieganiu wielu chorobom, w tym chorobom serca, cukrzycy, chorobom oczu, anemii i nowotworom. Może również pomóc w zwiększeniu odporności, zmniejszeniu stresu i poprawie nastroju.’
Aronia jest bogata w witaminy, minerały i antyoksydanty, które chronią nas przed chorobami. Jest to źródło witaminy C, która jest niezbędna do utrzymania dobrego zdrowia. Zawiera także witaminy E i A, które wzmacniają układ odpornościowy i poprawiają jakość skóry. Ponadto zawiera duże ilości błonnika, który pomaga zmniejszyć ryzyko zachorowań na choroby układu sercowo-naczyniowego. Aronia jest również bogatym źródłem flawonoidów, które mają silne właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe, a także pomagają w utrzymaniu dobrej jakości skóry. Poprawia nastrój, ponieważ zawiera kwas foliowy, który pomaga w produkcji neuroprzekaźników.
Aronia, zwana także czarną porzeczką, ma wiele zdrowotnych zastosowań. Jest bogata w witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty, które pomagają wzmocnić system odpornościowy i zwalczać wolne rodniki. Jest szeroko stosowana w leczeniu chorób oczu, takich jak zaćma i jaskra. Wyciągi z aronii są również wykorzystywane w leczeniu nadciśnienia, ponieważ mają działanie obniżające ciśnienie krwi. Wyciągi z aronii są również stosowane w celu zapobiegania chorobom układu krążenia, zapobiegania zawałom serca i zmniejszania miażdżycy.
Chaber bławatek w Polsce rośnie dziko na polach i łąkach. Roślina ta wyróżnia się także wieloma właściwościami leczniczymi. Chaber bławatek pomaga przy schorzeniach oczu, nerek, wątroby i skóry. Wspomaga pracę układu moczowego i łagodzi ból gardła.
Chaber bławatek naturalnie występuje na terenie całej Europy. Porasta przede wszystkim łąki i pola – często znajduje się również na plantacji zbóż. Bławatek ma ogromne właściwości lecznicze, dlatego z powodzeniem stosowany jest w medycynie naturalnej.
Chaber bławatek ma właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne, ściągające i przeciwkrwotoczne. W swoim składzie zawiera antyoksydanty, zwalczające wolne rodniki. Działa przeciwkrwotocznie i poprawia trawienie.
Na działanie rośliny składają się m.in. na takie substancje:
🌸 flawonoidy,
🌸 antocyjany,
🌸 garbniki,
🌸 związki goryczowe,
🌸 kwasy organiczne.
Chaber bławatek zawiera również potas i magnez.
Chaber bławatek ze względu na swoje właściwości antybakteryjne i przeciwzapalne stosowany jest w przypadku infekcji dróg moczowych oraz górnych dróg oddechowych. Wspomaga również regenerację śluzówki jamy ustnej i pojawiające się w niej ogniska zapalne. Stosowany na oczy pomaga zredukować opuchliznę i łagodzi zapalenie spojówek.
Bławatek polecany jest także przy problemach trawiennych – działa żółciopędnie i zwiększa produkcję soków trawiennych, co poprawia pracę całego metabolizmu. Uszczelnia naczynia krwionośne, łagodzi łojotok skóry i sprawdza się w pielęgnacji cery trądzikowej. Reguluje cykl miesiączkowy i działa napotnie.
Układ moczowy to jedno z głównych zastosowań bławatka w medycynie naturalnej. Roślina ta ma silne działa przeciwbakteryjne, dzięki czemu zwalcza patogeny obecne w drogach moczowych. Jednocześnie działa przeciwzapalnie, redukując ognisko stanu zapalnego, czym wspiera organizm w szybszym powrocie do zdrowia.
Chaber bławatek ma właściwości moczopędne, co sprzyja oczyszczaniu dróg moczowych. Roślina sprawdzi się m.in. w przypadku zapalenia pęcherza moczowego, a także kłębuszkowego zapalenia nerek, a nawet kamicy nerkowej.
Chaber bławatek zawiera w sobie związki mineralne, które są kluczowe w funkcjonowaniu układu nerwowego, dlatego spożywanie bławatka może przynieść korzyści dla pracy układu nerwowego, szczególnie pod kątem przekaźnictwa.
Chaber bławatek dzięki właściwościom przeciwzapalnym i antybakteryjnym dobrze sprawdza się w przypadku chorób dermatologicznych. Jego pozytywne działanie można zaobserwować m.in. w przypadku trądziku, łupieżu czy grzybicy skóry. W przypadku grzybicy szczególnie polecana jest kąpiel z dodatkiem naparu z rośliny.
Powszechnym zastosowaniem rośliny są również choroby oczu. Okład z bławatka sprawdza się przede wszystkim przy zapaleniu spojówek i brzegów powiek. Można go stosować także do przemywania oczu u małych dzieci. W kosmetykach pomaga zwalczyć cienie pod oczami i zredukować obrzęki.
Właściwości przeciwzapalne bławatka znalazły zastosowanie także w przypadku schorzeń jamy ustnej. Stosowanie wyciągu z rośliny może być pomocne m.in. w przypadku grzybicy jamy ustnej czy ogólne stanu zapalnego śluzówki. Chaber bławatek przynosi również ukojenie w bólu gardła.
Chaber bławatek:
🌸 Łagodzi stany zapalne dróg moczowych.
🌸 Ma silne właściwości antybakteryjne.
🌸 Zmniejsza ból gardła.
🌸 Łagodzi zapalenie spojówek oraz stany zapalne w jamie ustnej.
🌸 Wspomaga leczenie grzybicy skóry oraz trądziku.
🌸 Zmniejsza łupież.
🌸 Zwiększa produkcję soków żółciowych i poprawia trawienie.
🌸 Redukuje obrzęki i cienie pod oczami.
🌸 W kremach do twarzy stosowany jest jako składnik zmiękczający i redukujący wypryski.
Rumianek pospolity to roślina lecznicza, pochodząca ze wschodniej części rejonu Morza Śródziemnego. Łodyga rumianku wznosi się na wysokość od 15 do 50 cm i jest rozgałęziona. Na szczytach rozgałęzień powstają koszyczki kwiatowe o średnicy 1,5-2,5 cm, które mają białe płatki oraz żółty środek. Charakterystyczny dla rumianku jest dość intensywny zapach. Rumianek kwitnie od maja do września. Po rozpoczęciu kwitnienia zbiera się koszyczki kwiatowe, które po ususzeniu stosuje się jako składnik różnych preparatów leczniczych. Wszystko za sprawą zawartości cennych substancji, które rzadko występują w innych roślinach.
Surowcem wykorzystywanym w zielarstwie są wysuszone koszyczki kwiatowe. Zaleca się zbiory w suche, słoneczne dni w godzinach popołudniowych, kiedy w roślinach znajduje się najwięcej substancji czynnych. Zebrane koszyczki rumianku, ususzone w zacienionym, przewiewnym pomieszczeniu, stanowią skarbnicę leczniczą. Swoją popularność oraz opinię jednej z najcenniejszych roślin leczniczych rumianek zawdzięcza przede wszystkim zawartości wielu substancji, wśród których wymieniamy:
🌼 flawonoidy,
🌼 spiroeter,
🌼 fenolokwasy,
🌼 fitosterole,
🌼 poliacetyleny,
🌼 garbniki katechinowe,
🌼 gorycze,
🌼 związki kumarynowe i śluzowe,
🌼 cholinę,
🌼 witaminę C,
🌼 sole mineralne.
Rumianek wykazuje liczne właściwości prozdrowotne:
🌼 przeciwzapalne,
🌼 przyspieszające gojenie ran,
🌼 rozkurczające mięśnie gładkie,
🌼 dezodoryzujące,
🌼 przeciwbakteryjne i neutralizujące toksyny,
🌼 pobudzające przemianę materii w skórze.
Rumianek może być z powodzeniem stosowany wewnętrznie. Jest szczególnie polecany przy dolegliwościach ze strony układu pokarmowego – to dobre zioła na wzdęcia, skurcze żołądka, stany zapalne żołądka czy zapalenie jelit, podbrzusza. Rumianek jest też szeroko stosowany zewnętrznie, między innymi przy stanach zapalnych skóry i błon śluzowych, czyrakach, ranach, oparzeniach, owrzodzeniach czy alergiach skórnych. Rumianek może być także wykorzystywany w leczeniu bakteryjnych schorzeń skóry i jamy ustnej, a w formie inhalacji – również w stanach zapalnych dróg oddechowych.
Herbatka i napary z rumiankiem przeznaczane są do stosowania zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Rumianek w saszetkach może nam pomóc uporać się z dolegliwościami pokarmowymi, w tym zaburzeniami trawienia, uczuciem pełności czy wzdęciami, oraz zwalczyć stany zapalne i podrażnienia skóry.
Rumianek jest także wykorzystywany w kosmetyce. Jako że rzadko wywołuje on reakcje alergiczne i fotouczulające, może być stosowany podczas kąpieli, do twarzy i ciała czy pasty do zębów.
Ekstrakty z rumianku są również polecane do pielęgnacji włosów – zwłaszcza blond, matowych oraz bez połysku. Właściwości rumianku sprawiają, że pasma stają się jaśniejsze, a kolor nabiera blasku. Poprawia się też sama kondycja kosmyków – dzięki bogactwu związków mineralnych, płukanka z rumianku pomaga odżywiać cebulki włosów i zapobiegać ich wypadaniu.
Rumianek pospolity jest rośliną jadalną, dlatego można go używać do ozdabiania potraw, dekoracji zup, sałatek, galaretek czy ciast. W domu z powodzeniem przygotujemy również okład, płukankę czy napar z rumianku. Jak można to zrobić?
Okład z rumianku z 1 łyżki koszyczków rumianku oraz wody. Koszyczki rumianku należy zalać wrzątkiem i odczekać 15 minut. Gdy napar przestygnie, można używać go na przykład do przemywania oczu.
Płukanka z rumianku z 3 łyżek koszyczków rumianku oraz wody. Rumianek zalewamy szklanką wrzątku i pozostawiamy do ostudzenia. Następnie odcedzamy całość i otrzymany napar mieszamy jeszcze raz z ciepłą wodą w proporcjach pół szklanki wody na 5 łyżek rumianku. Przygotowaną płukanką nasączamy bawełnianą ściereczkę i przecieramy skórę w miejscu, w którym jest podrażniona lub zaczerwieniona.
Napar z rumianku z 2 łyżek kwiatów rumianku oraz ½ litra wrzącej wody. Kwiaty rumianku zalewamy wrzącą wodą, pozostawiamy pod przykryciem na około 15 minut, a następnie odcedzamy. W przypadku problemów trawiennych należy pić po pół szklanki naparu trzy razy dziennie między posiłkami. Napar z rumianku można też wykorzystać jako naturalny środek na stany zapalne jamy ustnej lub okład na owrzodzenia czy oparzenia.
Rumianek cieszy się opinią jednej z najcenniejszych roślin leczniczych, którą zawdzięcza przede wszystkim zawartości substancji rzadko występujących w innych roślinach. Rumianek to remedium na dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz stany zapalne skóry, a zarazem ceniony składnik kosmetyków do pielęgnacji twarzy i włosów.
Cykoria podróżnik (Cichorium intybus L.) to charakterystyczna bylina osiągająca 30-120 cm wysokości, posiadająca cienkie, niemal pionowe łodygi o szarozielonym kolorze, częściowo owłosione. Liście niewielkie, lancetowate, tworzące rozetę u podstawy. Pozostałe są luźno rozmieszczone na łodydze. Kwiaty zebrane w koszyczki o średnicy 3-4 cm i kolorze niebieskim, zbliżonym w odcieniu do kwiatów chabra. Pierwotnie roślina występowała w Eurazji i Afryce Północnej, obecnie w obu Ameryk i Australii. Preferuje tereny otwarte, silnie nasłonecznione, na glebie umiarkowanie wilgotnej, piaszczystej lub kamienistej. Można ją spotkać na łąkach, murawach kserotermicznych i napiaskowych, wałach przeciwpowodziowych, nasypach dróg, ugorach i na terenach zielonych. Częste ziele pól, sadów i ogródków.
Roślina znana w ziołolecznictwie od starożytności, m.in. opisywana przez Avicennę jako lek o właściwościach przeciwrakowych. Cykoria była ceniona głównie w krajach niemieckojęzycznych, gdzie oprócz medycyny, była stosowana także jako jarzyna oraz na Bliskim Wschodzie, gdzie stosowano ją jako gorzkie zioło. Młode liście stosowano do sałatek i zup. Obecnie jest popularnym zamiennikiem kawy wchodzącym w skład tzw. kawy zbożowej. Podczas procesu prażenia, zawarta w korzeniu inulina ulega przemianie w związek mający aromat zbliżony do aromatu kawy.
Najważniejszą częścią rośliny jest korzeń (Radix Cichorii), posiadający wysokie stężenie fruktanu inuliny (40-60%), będący najważniejszym składnikiem w przypadku tej rośliny. Poza tym stwierdzono występowanie szeregu innych substancji jak: intubina, laktucyna, pektyny, cholina, taraxasterol (występujący także w korzeniu mniszka), substancje gorzkie (laktucyna, laktupikryna), fenolokwasy (kwas cykoriowy), fitoestrole, a także liczne sole mineralne (magnez, potas, wapń) i niewielkie ilości olejków eterycznych.
Ziele cykorii (Folium Cichorii), zawiera dużą ilość włókna a także flawonoidy, garbniki, antocyjany i hydroksykumaryny (eskulinę i cychorynę).
Cykoria wykazuje szereg właściwości leczniczych oraz wspomagających:
🥬 najważniejszą właściwością jest znaczne wspomaganie i regulowanie działania układu pokarmowego poprzez zwiększenie wydzielania soków żołądkowych i żółci oraz stabilizująco przy zaburzeniach fermentacji . Dzięki temu działa doraźnie w przypadku braku łaknienia;
🥬 zawartość substancji w korzeniu wspomaga układ wydalniczy, m.in. wykazując działanie moczopędne, obniżające poziom cukru oraz pomaga w czasie zatruć metabolicznych (wzmagają detoksykację). Dodatkowo stosuje się cykorię w stanach zapalnych pęcherzyka i infekcji dróg moczowych;
🥬 korzeń działa lekko przeczyszczająco (zapobiega zaparciom) i usprawnia przyswajanie pokarmów;
🥬 zawartość witaminy C wzmacnia odporność organizmu.
Cykorię najlepiej jest stosować jako składnik mieszanki z innymi korzeniami m.in. topinamburu i mniszka lekarskiego, które stanowić będą znakomitą mieszankę na pobudzenie pracy układu pokarmowego.
Korzeń cykorii zalecany jest przy problemach żołądkowych i wątrobowych, spowodowanych niedoborem kwasu solnego i pepsyny oraz żółci. Odpowiednie ilości można stosować także przy dolegliwościach nefrologicznych oraz wykazujących lekkie zatrucie (działanie detoksykacyjne).
Oprócz cykorii podróżnik, w kraju występuje także bardzo podobny gatunek – cykoria endywia (Cichorium endivia L.). Jest większa oraz posiada duże liście o intensywniejszej barwie. Najczęściej wykorzystywana jest świeża, jako dodatek do kanapek i sałatek. Ze względu na wysoką zawartość soku mlecznego ma ona gorzkawy smak.
Cykoria jest rośliną znaną od dawna. Zawiera wiele cennych dla zdrowia właściwości. Cykoria wyglądem przypomina kapustę pekińską. Roślina ma kilka odmian jednorocznych lub dwuletnich, z której najpopularniejsza jest cykoria sałatowa (var. foliosum) uprawiana z powodu liści nadających się na sałatki. Liście mogą być zielone lub bordowe, o charakterystycznym dość gorzkim i cierpkim smaku. Im jaśniejsze liście, tym delikatniejszy mają smak. Uprawia się również cykorię korzeniową (var. sativum) – roślinę jednoroczną, z której wykorzystuje się korzeń i liście. Natomiast cykoria korzeniowa biała uprawiana jest dla jadalnych korzeni, wykorzystywanych m.in. do produkcji kawy.
Cykoria podróżnik (Cichorium intybus) to wieloletnia roślina lecznicza, która wygląda zupełnie inaczej, niż cykoria uprawna. Rośnie pospolicie na nieużytkach, pastwiskach, przy wiejskich drogach. W medycynie ludowej kwiat i korzeń znalazły zastosowanie w ziołolecznictwie dzięki swoim właściwościom poprawiającym trawienie i regulującym pracę jelit oraz moczopędnym. Korzeń cykorii podróżnika zawiera m.in.: kwasy fenolowe, flawonoidy, glikozyd intubinę, inulinę, cholinę, sole mineralne i śladowe ilości olejków eterycznych. Ziele zawiera witaminy z grupy B i witaminę C oraz sole żelaza, potasu, manganu, wapnia, fosforu i sodu. Młode listki i płatki cykorii można wiosną dodawać do sałatek, a korzeni po uprażeniu używa się jako składnika kawy zbożowej.
Cykoria obfituje w substancje niezbędne dla zdrowia organizmu. Znajdują się w niej m.in. witaminy takie jak; witamina B1, B2 i C, oraz kwas foliowy i karoten. Nie brakuje również minerałów: żelaza, magnezu, manganu, potasu, fosforu, cynku, sodu. Zawiera również inulinę, czyli substancję prebiotyczną, która wspiera funkcje dobrych bakterii bytujących w układzie pokarmowym człowieka. Zawiera także błonnik, który tłumi uczucie głodu i jest potrzebny do prawidłowego trawienia, przez co zapobiega zaparciom. Roślina jest niskokaloryczna – główka cykorii to tylko ok. 30 kalorii.
Cykoria nie tylko ma dużo błonnika i mało kalorii, ale zawiera też laktucynę i laktukopikrynę. Te substancje poprawiają wydzielanie żółci i procesy trawienne, przyspieszają również spalanie tłuszczu. Wspomniana wyżej inulina przyspiesza działanie metabolizmu. Warto więc włączyć cykorię do diety, by zachować szczupłą sylwetkę.
Cykoria jest bogata w witaminy z grupy B, które poprawiają kondycje układu nerwowego i koją zszargane nerwy. Wypijanie kawy bezkofeinowej z cykorii poprawia zdolności poznawcze, doskonale wpływa na pamięć i koncentrację. Roślina łagodzi również napięcie i ułatwia relaks i odpoczynek.
Inulina zawarta w cykorii wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu LDL w organizmie, przyczynia się również do regulacji ciśnienia krwi. Chroni w ten sposób układ krwionośny, ponieważ cholesterol LDL może przyczynić się do rozwoju miażdżycy, ataku serca czy udaru mózgu. Kawa z cykorii znakomicie zastąpi zwykłą kawę z kofeiną, w przypadku choroby nadciśnieniowej.
Działa przeciwzapalnie. Cykoria zawiera zawiera polifenole i inne fitochemikalia, które są antyoksydantami zwalczającymi szkodliwe wolne rodniki. Zapobiegają one rozwojowi nowotworów, stanów zapalnych, oraz hamują procesy przedwczesnego starzenia się komórek. Wspierają działanie układu odpornościowego.
Wspiera wzrok. Du za ilość karotenu w cykorii jest nieocenionym wsparciem dla oczu. Karoten chroni wzrok, zapobiega rozwojowi zaćmy oraz zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej.
Najczęściej sięgamy po kawę wytwarzaną wyłącznie z prażonego korzenia cykorii lub wybieramy kawę zbożową z dodatkiem cykorii. Kawa, w której jest cykoria, zdecydowanie służy zdrowiu bardziej, niż zwykła kawa. Nie posiada kofeiny, za to dostarcza wielu wartościowych dla zdrowia substancji.
Nagietek lekarski ze względu na silne właściwości lecznicze i pielęgnacyjne stosowany jest obficie w formie herbat, naparów, maści i olejków. Przypisuje się mu działanie żółciopędne, rozkurczowe, przeciwzapalne i przeciwgrzybicze.
Przede wszystkim znany jest z tego, że pomaga w leczeniu stanów zapalnych, przyśpiesza gojenie się ran i działa przeciwgrzybiczo oraz przeciwzapalnie. Może być stosowany w przypadku owrzodzeń skóry, poparzeń i stanów zapalnych. Sprawdza się przy stłuczeniach, obrzękach, siniakach i urazach. Wykazuje również silne działanie na układ pokarmowy, działając rozkurczowo i żółciopędne. Łagodzi bóle menstruacyjne oraz ma działanie moczopędne. Wykazuje działanie w leczeniu grzybicy. Posiada również działanie przeciwnowotworowe. Jego działanie pomaga w łagodzeniu pieczenia, świądu oraz odżywia zmęczone oczy.
Herbata z nagietka czy napar, mogą być przygotowywane w celu łagodzenia nieżytu jelit i żołądka, w leczeniu wrzodów, żylaków, ale także przy stanach zapalnych wątroby i dróg żółciowych. Ziele nagietka w formie naparu może być stosowane również w leczeniu bolesnych miesiączek lub zaburzeń miesiączkowania. Nagietek znakomicie radzi sobie także z problemami z jamą ustną i gardłem. Bardzo dobrze sprawdza się podczas przeziębienia.
Właściwości nagietka są chętnie wykorzystywane w kosmetyce, do tworzenia maści. Jest polecana na rany i oparzenia oraz dla poprawy kondycji skóry. Regeneruje uszkodzenia skóry i działa przeciwzapalnie. Smarując codziennie skórę kremem nagietkowym, możemy opóźnić procesy starzenia skóry i przywrócić jej sprężystość. Taka maść działa antyoksydacyjnie i usuwa nadmiar wolnych rodników. Maść z nagietka może być stosowana w leczeniu obrzęków, siniaków i stłuczeń oraz zasinionych i obrzękniętych okolic oczu.
Nagietek karłowy jest rośliną jadalną do stosowania w kuchni jako przyprawa i warzywo, do surówek i sałatek oraz jako przyprawa do zup i sosów. Działa również jako barwnik potraw. Posiada silne działanie prozdrowotne. Działa żółciopędnie, rozkurczowo, moczopędnie, przeciwgrzybiczo i przeciwzapalnie. W marokańskiej medycynie ludowej nagietek stosowany był w leczeniu gorączki.
Kwiaty pierwiosnka lekarskiego zawierają w swoim składzie flawonoidy, saponiny oraz glikozydy fenolowe, dzięki temu mają silne działanie prozdrowotne. Stosowane są do wyrobu mieszanek o działaniu moczopędnym i wykrztuśnym.
Nagietek lekarski jest rośliną jednoroczną, która wywodzi się z rodziny astrowatych. Surowcem wykorzystywanym w kosmetyce jest jego kwiat. Nagietek lekarski działanie ma ogromne, a wszystko za sprawą jego składu. Występują w nim:
🌼 falwonoidy jak rutyna i kwercetyna;
🌼 saponiny triterpenowe,
🌼 olejek eteryczny,
🌼żywica,
🌼 sterole, polisacharydy i śluzy,
🌼 kumaryny, karotenoidy, kwasy fenolowe oraz poliacetyleny.
Właściwości nagietka lekarskiego: przeciwzapalne, przeciwgrzybicze, moczopędne, żółciopędne, rozkurczowe, ściągające.
Zastosowanie znajduje w pastach do zębów, szamponach, tonikach, mleczkach do demakijażu, maściach, płynach do higieny ciała, kremach i aerozolach. Wszystko za sprawą jego działania. Jest idealny zarówno do skóry wrażliwej, mieszanej, suchej, trądzikowej, tłustej, łuszczącej się i skłonnej do podrażnień. Ma działanie przeciwzapalne i przeciwstarzeniowe, silnie natłuszcza skórę i zmiękcza naskórek, ma działanie ściągające i oczyszczające. Oddziałuje również na włosy, szczególnie z łupieżem i przesuszone. Nagietek lekarski cechuje się działaniem przeciwzapalnym i ściągającym w higienie ciała. Szczególnie polecany jest w leczeniu grzybicy oraz jako środek zapobiegający jej nawrotom.
Len to jedna z najstarszych roślin uprawnych. Obecnie na świecie istnieje około 200 gatunków lnu, w Polsce w naturalnych warunkach występuje okolo 6 gatunków. Len jest rośliną jednoroczną, występującą w formie jarej (wysiew wiosenny) i ozimej (wysiewany jesienią), zwykle kwitnie w czerwcu i lipcu.
Len to roślina, którą uprawiano już w starożytności. Lniane płótna znaleziono w egipskich grobowcach faraonów, były również popularne w starożytnym Rzymie i Grecji. Len stosował Hipokrates, a jego właściwości badał Teofrast z Eresos. Olej lniany już w średniowieczu stosowany był na szeroką skalę. Ziarna lnu znaleziono przy pracach archeologicznych w Biskupinie i w wykopaliskach w Borach Tucholskich.
W Polsce olej wykorzystywano zarówno do nawilżania suchej skóry, jak i w kuchni. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu olej lniany był podstawą większości dań wigilijnych.
Len zwyczajny należy do rodziny lnowatych (Linaceae), to roślina głównie uprawna, dziko rosnący występuje rzadko. Łodyga ma od 30 do 70 cm, charakteryzuje się niebieskimi kwiatami (chociaż występują również odmiany o białych kwiatach). Len wykorzystywany jest niemal w całości. Jego łodyga ma zastosowanie w przemyśle włókienniczym. Nasiona są wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Całe nasiona stanowią dodatek do potraw takich jak jogurty, musli czy pieczywa, z nasion wytłaczany jest również olej lniany, który może być spożywany samodzielnie lub jako dodatek do potraw na zimno.
Ziarno siemienia lnianego w składzie zawiera około 35% oleju. Z 1 kg ziarna lnu powstaje ok. 280 ml oleju lnianego. Większość najcenniejszych składników siemienia lnianego, czyli kwasów omega-3, podczas tłoczenia na zimno przechodzi do oleju.
Najważniejsze właściwości lnu:
🌸 Delikatnie przeczyszczające,
🌸 Regenerujące naskórek,
🌸 Osłaniające przewód pokarmowy,
🌸 Obniżające poziom cukru we krwi,
🌸 Regulujące prawidłową wagę, dając sytość błonnikiem.
Roślina ta wykazuje znacząco działanie ochronne, osłaniające przewód pokarmowy. Odwar z nasion lnu ma bardzo częste zastosowanie jako środek powlekający i picie lnu jest zalecane w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Nasiona lnu są także łagodnym środkiem przeczyszczającym, a dokładniej dzięki zawartości błonnika polepszają formowanie mas kałowych i ich pasaż przez jelita. Dobrym sposobem na zaparcia jest picie siemienia lnianego, czyli „kisielu” z zalanych nasion lnu. Siemię lniane stosowane jest przy zapaleniach oskrzeli, kaszlu, oparzeniach i odmrożeniach.
Najważniejsze zastosowania lnu zwyczajnego obejmują takie sytuacje, jak:
🌸 Antybiotykoterapia,
🌸 Choroby wrzodowe,
🌸 Zaparcia,
🌸 Ochrona przy stosowaniu salicylanów (np. aspiryna),
🌸 Zapalenie oskrzeli,
🌸 Kaszel,
🌸 Oparzenia i odmrożenia,
🌸 Leczenie jajników,
🌸 Środek przeczyszczający.
Substancje o działaniu leczniczym występujące w surowcach lnu to m.in. kwasy organiczne, sole mineralne, fitosterole oraz witamina E.
Skrzyp jest jedną z najstarszych roślin na świecie, powszechnie występującą też na terenie Polski. Skrzyp polny, czyli jedną z kilku jej odmian, spotkać można nie tylko w Europie, ale i Ameryce Północnej, północnej części Afryki czy niektórych obszarach Azji. Skrzyp polny rośnie na wilgotnych łąkach, polach, przydrożach, skarpach czy nasypach kolejowych.
Ta przypominająca miniaturową jodełkę roślina jest powszechnie uznawana za chwast – tymczasem ze względu na jej prozdrowotne właściwości, jest ona od dawna wykorzystywana w medycynie naturalnej. Skrzyp polny znalazł powszechne zastosowanie w ziołolecznictwie pozytywnie wpływając na ogólną kondycję organizmu, a także pomagając dbać o urodę.
Skrzyp polny zawdzięcza swe właściwości przede wszystkim zawartości korzystnych dla zdrowia składników. Spośród roślin leczniczych, to właśnie w skrzypie polnym znajduje się najwięcej łatwo przyswajalnej krzemionki. Roślina ta zawiera również żelazo, mangan, kobalt oraz sole potasu, wapnia i fosforu. W skrzypie znajdziemy ponadto witaminę C, kwasy organiczne – krzemowy, jabłkowy, askorbinowy i szczawiowy, oraz flawonoidy, saponiny, garbniki i sterole roślinne.
Dzięki bogactwu cennych substancji, witamin i minerałów, skrzyp polny wykazuje liczne właściwości prozdrowotne, w tym:
🌲 uzupełnia niedobór mikroelementów,
🌲 usprawnia pracę wątroby i działa odtruwająco,
🌲 pomaga przy nerwobólach i bólach artretycznych,
🌲 wspiera stan tkanki łącznej i kości,
🌲 pomaga zapobiegać miażdżycy,
🌲 obniża ciśnienie krwi,
🌲 poprawia kondycję skóry, włosów i paznokci,
🌲 wzmacnia układ immunologiczny,
🌲 zmniejsza potliwość stóp,
🌲 działa przeciwkrwotocznie,
🌲 wspiera leczenie schorzeń nerek i układu moczowego.
Ze względu na właściwości skrzypu polnego, można go stosować przy wielu dolegliwościach. Za sprawą wysokiej zawartości flawonoidów jest on polecany między innymi osobom z dną moczanową – zwiększa objętość moczu, ułatwiając usuwanie szkodliwego nadmiaru moczanów z organizmu, ale bez ryzyka odwodnienia. Skrzyp polny często sprawdza się też jako środek wspomagający leczenie schorzeń dróg moczowych, kamicy moczowej, gośćca czy skazy moczanowej. Roślina ta działa ponadto rozkurczowo na drogi żółciowe i uszczelnia ściany naczyń krwionośnych. Skrzyp polny znany jest także z właściwości przeciwkrwotocznych – poleca się go kobietom zmagającym się z obfitymi miesiączkami oraz osobom cierpiącym na żylaki odbytu, owrzodzenie okrężnicy czy wrzody żołądka i dwunastnicy.
Jednak skrzyp polny może być stosowany nie tylko w celach zdrowotnych – pomaga on również dbać o urodę, korzystnie wpływając na kondycje skóry, włosów i paznokci. Na włosy z powodzeniem można też stosować płukanki z naparu ze skrzypu polnego, po które można sięgać po każdym myciu. Skrzyp pomaga walczyć z wypadaniem włosów, ich przetłuszczaniem się, łupieżem czy rozdwajaniem. Napar ze skrzypu można także wcierać w skórę głowy, co pozwoli pobudzić cebulki do pracy i przyspieszyć porost włosów.
Skrzyp polny to remedium również na problemy z nadmierną potliwością. Regularne picie herbaty ze skrzypu polnego sprawi, że nadmiar potu zostanie usunięty wraz z moczem zamiast przez powierzchnię skóry – wiąże się to jednak z koniecznością częstszych wizyt w toalecie. Skrzyp polny wspiera też regenerację skóry po uszkodzeniach mechanicznych, oparzeniach czy stanach zapalnych. Roślina ta wykazuje także łagodzące działanie w przypadku takich chorób, jak łuszczyca czy łojotokowe zapalenie skóry. Herbatę ze skrzypu mogą pić również osoby z cerą naczynkową – zawarte w nim flawonoidy wzmacniają naczynka, które rzadziej pękają, co skutkuje powstawaniem na skórze tak zwanych pajączków.
Z ususzonego skrzypu polnego można przygotować herbatkę. Wystarczy zalać dwie łyżeczki suszu wrzącą wodą i odstawić na 15 minut. Herbatę ze skrzypu polnego można pić nawet 3 razy dziennie.
Skrzyp polny to nie tylko sprawdzony sposób na poprawę kondycji włosów, skóry czy paznokci. Roślina ta wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych, uzupełniając niedobory mikroelementów, skutecznie wspierając terapię wielu schorzeń oraz wspomagając funkcjonowanie poszczególnych narządów.
Jarmuż należy do rodziny kapustnych, jak kapusta, brokuł czy mizuna, w odmianach, różniących się wyglądem, kolorem, strukturą i smakiem. Można spotkać jarmuż o liściach prostych lub karbowanych, zielony lub fioletowy, o smaku delikatnym lub z lekką goryczką. Już za czasów średniowiecza jarmuż był najpopularniejszym warzywem superfood.
Jarmuż zaleca się spożywać na surowo, bowiem większość witamin i składników mineralnych ulega zmniejszeniu o połowę po prawie każdego typu obróbce. W 2012 roku w ramach Polskiego czasopisma naukowego dostępnego na całym świecie ACTA Scientiarum Polonorum Technologia Alimentaria polscy naukowcy potwierdzili, że straty większości składników, zwłaszcza witaminy C, polifenoli i beta-karotenu są ogromne, a celem ich uniknięcia liście należy spożywać w formie surowej.
Jarmuż jest niskokalorycznym warzywem o znikomej zawartości tłuszczu, dzięki czemu będzie idealnym elementem np. diety redukcyjnej. Surowy jarmuż dostarcza około 50 kilokalorii na 100 gramów.
Wspomaga funkcjonowanie układu pokarmowego, jednocześnie hamując wrzody. Zawarte w nim sulforafan i chlorofil działają przeciwnowotworowo.
Zawarty w jarmużu błonnik odpowiada za prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, zwłaszcza perystaltykę jelit.
Witamina C wspomaga odporność organizmu i chroni przed szkorbutem, witamina K odpowiada za stan kości i krzepliwość krwi, natomiast witamina A za wzrok i cerę. Jarmuż zawiera więcej witaminy C, niż wynosi dzienna norma dla przeciętnego człowieka. Tiamina wspomaga układ nerwowy, natomiast ryboflawina układ odpornościowy oraz regenerację skóry. Wapń jest jednym z głównych składników kości, żelazo chroni przed anemią, a magnez kontroluje funkcjonowanie układu nerwowego i mięśniowego.
W 100 gramach jarmużu jest 157 mg wapnia. Jarmuż zawiera więcej wapnia niż mleko! W 100 ml mleka jest 125 mg wapnia.
Jarmuż zawiera indole, które hamują wydzielanie aktywnych estrogenów, dzięki czemu zapobiega też rakowi piersi.
Jarmuż jest skarbnicą witaminy C. Spośród warzyw więcej mają jej tylko papryka i natka pietruszki. Zawartość witaminy C jest znacznie wyższa niż dzienna norma. W 100 gramach jarmużu jest 120 mg witaminy C.
Jarmuż jest bogatym źródłem witaminy A. Sałatka ze świeżych warzyw na bazie jarmużu pozwoli dostarczyć całodzienną dawkę dla naszego organizmu. Nie zapominajmy jednak o oliwie, bez której organizm jej nie przyswoi.
Ilość witaminy K w 100g znacznie przekracza nasze dzienne zapotrzebowanie Dieta bogata w jarmuż jest źródłem potasu, miedzi i manganu.
Jego karotenoidy chronią organizm przed nadmiarem wolnych rodników, a chlorofil hamuje zmiany nowotworowe, co jest wspomagane przez sulforafan o właściwościach antykancerogennych.
Jarmuż wspomaga zwalczanie bakterii Helicobacter pylori odpowiedzialnych za wrzody żołądka. Wspomaga również wątrobę i nerki, a także oczyszcza organizm z toksyn.
Żelazo w nim wspomaga tworzenie czerwonych krwinek w szpiku kostnym oraz transport tlenu w komórkach – pozwala to na uniknięcie niedokrwistości.
W przypadku niedoboru jego kwasu foliowego zachwiany jest naturalny mechanizm wzrostu i reprodukcji komórek, niezbędnych do prawidłowego rozwoju organizmu.
Potwierdzono, że jarmuż dobrze działa na trądzik, cerę naczynkową, a także siniaki i obrzęki.
🥬 Jadlospis_od_12_do_16_czerwca_2023_roku.pdf
Właściwości lecznicze lekarskiego bzu czarnego (Sambucus nigra) są znane i wykorzystywane od czasów starożytnego Egiptu. Surowcem leczniczym są zarówno kwiaty, jak i owoce. Roślina ta doskonale sprawdza się przy wielu dolegliwościach – głównie przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Jego kwiaty i owoce wykazują właściwości przeciwutleniające, przeciwzapalne, immunomodulujące, napotne, wykrztuśne i przeciwdrobnoustrojowe.
Czarny bez czyli bez lekarski, bez dziki, należy do roślin piżmaczkowatych. Rośnie na terenach, których wysokość nie przekracza 900 m.n.p.m. Spotkać go można w lasach, nieużytkach oraz miejscach wilgotnych. Czarny bez jest krzewem, który osiąga wysokość do 10 metrów. Ma jajowato-eliptyczne liście, które są ułożone nieparzyście. Przyjmują ciemnozielony kolor z wierzchu. Natomiast od spodu są jasne. Kwiaty czarnego bzu są białe, drobne i promieniste. Osiągają maksymalnie 5 milimetrów średnicy. Ich korona składa się z pięciu płatków, a kielichy są krótkie. Kwiaty czarnego bzu tworzą baldachogrona – zbierają się na głównym pędzie. Są one duże. Mogą osiągać nawet 20 centymetrów średnicy. Owoce czarnego bzu to mięsiste pestkowce, które zawierają od 3 do 6 nasion. Mają kulisty kształt. Ich długość wynosi maksymalnie 8 milimetrów. Owoce czarnego bzu są ciemnofioletowe i lśniące.
Za prozdrowotne właściwości czarnego bzu odpowiadają jego kwiaty i owoce. W nich zawarta jest największa ilość substancji aktywnych. To również one są surowcem lekarskim. Dawniej wykorzystywano również liście oraz korzenie czarnego bzu. Właściwości kwiatów i owoców czarnego bzu zostały potwierdzone licznymi badaniami naukowymi.
W kwiatach czarnego bzu obecnych jest wiele substancji, które wspierają funkcjonowanie organizmu człowieka. Zalicza się do nich:
🌸 olejki eteryczne (do 0,15%),
🌸 witaminy (C, B, A),
🌸 flawonoidy,
🌸 sole mineralne (wapń, magnez, cynk, potas),
🌸 związki polifenolowe,
🌸 glikozydy,
🌸 sterole,
🌸 triterpeny.
Substancje obecne w kwiatach bzu czarnego nadają im charakterystyczny aromat oraz kwaśny i cierpki smak. Surowiec ten należy zbierać w maju i czerwcu.
Cenne są również właściwości owoców bzu czarnego pozyskiwanego z naturalnych upraw. Należy zbierać je w sierpniu i wrześniu. Należy spożywać je po obróbce termicznej.
Owoce czarnego bzu składają się w większości z wody. Dużą część stanowią również węglowodany oraz błonnik pokarmowy. Obecne jest w nich również białko w niewielkich ilościach. W owocach czarnego bzu znaleźć można następujące substancje:
🌸 kwasy organiczne,
🌸 kwasy tłuszczowe,
🌸 garbniki,
🌸 flawonoidy,
🌸 witaminy (C i B),
🌸 minerały (potas, miedź, cynk, fosfor).
W tej części czarnego bzu obecna jest również niewielka ilość olejku eterycznego, a także polifenole, z których najwięcej jest antocyjanów.
Bardzo znane są właściwości przeciwutleniające kwiatów i owoców czarnego bzu. Odpowiadają za nie związki polifenolowe. Neutralizują oraz usuwają nadmiar wolnych rodników, czyli wolnych atomów tlenu, które wyrządzają wiele szkody w organizmie – przyspieszają procesy starzenia, wspierają nowotworzenie i uszkadzają komórki. Czarny bez wspiera oczyszczanie tkanek z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii.
Czarny bez ma również właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Fenole i kwasy uniemożliwiają namnażanie się patogenów poprzez stworzenie niekorzystnych warunków.
Czarny bez nie tylko wspiera w walce z drobnoustrojami, ale także poprawia odporność organizmu. Obecne w nim substancje działają na komórki układu immunologicznego. Podnoszą ich aktywność, dzięki czemu zwalczanie patogenów jest bardziej efektywne.
Ważne są także właściwości napotne czarnego bzu. Odpowiadają za nie flawonoidy. Przyczyniają się one do pobudzenia ośrodków termoregulacji. Tym samym preparaty z czarnym bzem mogą być wykorzystywane w celu obniżenia temperatury ciała.
Czarny bez działa również wykrztuśnie. Dlatego doskonale sprawdzi się, jako wsparcie leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Jego składniki przyczyniają się do zwiększenia ilości śluzu w drogach oddechowych oraz pobudzają nerwy odpowiedzialne za odruch kaszlowy.
Botwina, czyli młode listki i korzenie buraka ćwikłowego, na którą sezon trwa od maja do końca lipca, to superfood, zawiera mnóstwo witamin, żelaza i wapnia, jest bogatym źródłem antyoksydantów.
Buraki znane są w Polsce od XV wieku i w tym czasie nazywane były ćwikłą. Dopiero w XVIII wieku nazwa „burak” weszła powszechnie w użycie, wypierając nazwę „ćwikła”. Dwóch wiodących mistrzów kucharskich z końca XVII wieku nazywało botwiną lub botźwiną (od której już bardzo blisko do boćwiny) dwie różne rośliny. Czerniecki mianował botwiną nać ćwiklaną czyli liście buraka ćwikłowego, a Duchênbillot – ćwikłę liściastą buraka liściastego.
Botanicznie są to dwie różne rośliny. Botwina jest liśćmi buraka ćwikłowego (Beta vulgaris var. esculenta), a boćwina – buraka liściowego (Beta vulgaris var. cicla).
Boćwina może mieć różne zabarwienie – jasno- lub intensywnie zielone łodygi i liście bądź bordowe łodygi i zielono-bordowe liście. Natomiast botwina ma bordowo-zielone łodygi i zielone liście.
Boćwina ma też dużo grubsze łodygi niż botwina, a kształtem przypomina nieco seler naciowy. Ponadto boćwina nie wytwarza korzeni spichrzowych jak burak ćwikłowy.
Botwina jest bardzo znakomitym źródłem błonnika pokarmowego, wielu składników mineralnych, antyoksydantów i witamin.
Jedna szklanka botwiny pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę A w ponad 100%, a przy tym zawiera luteinę, dzięki czemu wspomaga zdrowie oczu.
Botwina jest bardzo dobrym źródłem witaminy K i wapnia, potasu, witamin z grupy B oraz witaminy C i żelaza. Ze względu na kombinację zawartości żelaza oraz witaminy C botwina powinna być ważnym elementem diety osób borykających się z niedokrwistością z niedoboru żelaza.
Botwina jest doskonałym źródłem antyoksydantów. Aktywność antyoksydacyjna botwiny wykazana w jednym z badań (70,91 ± 13,54% RSC) stawia ją na równi z warzywami liściastymi o najwyższym potencjale przeciwutleniającym.
Związki fenolowe należące do przeciwutleniaczy, które występują w botwinie to przede wszystkim rutyna (0,97 mg/100 g), a w dużo mniejszym stopniu kwercetyna i kemferol. Mają one działanie przeciwzapalne, przeciwnowotworowe, antyalergiczne i antywirusowe. Mogą też chronić przed chorobami neurodegeneracyjnymi postępującymi wraz z wiekiem, m.in. przed chorobą Alzheimera.
Kolejnymi cennymi składnikami botwiny są chlorofil (696 mg/100 g) i betalainy (betacyjaniny 155,5 mg/100 g; betaksantyny 243,7 mg/100 g). Chlorofil (zielony barwnik) wykazuje w organizmie człowieka podobne działanie jak przeciwutleniacze z grupy polifenoli – antymutagenne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe.
Betalainy (fioletowe i pomarańczowo-czerwone pigmenty) zawierają azot, dzięki czemu wykazują potencjał w obniżaniu ciśnienia krwi i ochronie przed chorobami serca. Ponadto betalainy mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i hamujące wzrost guzów nowotworowych.
🥬 Podnosi odporność – dzięki zawartości cynku, selenu i witaminy C botwina usprawnia pracę układu immunologicznego.
🥬 Chroni przed chorobami o podłożu zapalnym – dzięki bardzo dużemu potencjałowi przeciwutleniającemu, obecności polifenoli, chlorofilu, karotenoidów i betalain botwina działa ochronnie na organizm, stanowiąc element prewencji chorób takich jak cukrzyca typu II, miażdżyca i nowotwory.
🥬 Wspomaga układ krążenia – botwina jest cennym źródłem związków azotowych, które organizm przekształca w tlenek azotu, a ten z kolei obniża ciśnienie krwi, wspomaga transport tlenu, pracę układu krążenia i zmniejsza ryzyko chorób serca. Dla zdrowia serca ważny jest też potas. 100 g botwiny pokrywa około 25% dziennego zapotrzebowania na ten składnik.
🥬 Poprawia komfort widzenia – witamina A, karotenoidy i luteina obecne w bardzo dużych ilościach w botwinie wspomagają zdrowie oczu, spowalniają starzenie i osłabienie widzenia wraz z wiekiem.
🥬 Wzmacnia kości – botwina zawiera doskonałe połączenie składników niezbędnych dla mocnych kości i zębów. Wapń i magnez to główne składniki mineralne budujące kościec, a ich prawidłowa dystrybucja jest niemożliwa bez witamin K i D. Botwina połączona z suplementacją witaminy D jest świetnym pokarmem dla osób borykających się ze zbyt niską mineralizacją kości.
🥬 Wspiera układ nerwowy – botwina dostarcza kompleksu witamin z grupy B oraz witaminy K, które są kluczowe dla funkcjonowania układu nerwowego i wpływają pozytywnie na nastrój.
🥬 Wspomaga leczenie anemii – żelazo, witamina C i witamina B6 zawarte w botwinie w dużych ilościach przyspieszają procesy krwiotwórcze. Botwinę warto włączyć do diety przy problemach z niedokrwistością.
🥬 Poprawia trawienie i odżywia mikrobiom jelitowy – botwina jest bardzo dobrym źródłem błonnika rozpuszczalnego i nierozpuszczalnego. Dzięki temu wspomaga pasaż treści pokarmowej i reguluje rytm wypróżnień, ale przede wszystkim stanowi pożywkę dla dobrych bakterii jelitowych i odżywia komórki nabłonka jelit.
🥬 Jest polecana ciężarnym – botwina zawiera kwas foliowy (inaczej witamina B9, B11 lub folacyna), który bierze udział w regulacji komórkowych, przyczynia się do prawidłowego dojrzewania czerwonych krwinek (erytrocytów)
Rzewień lekarski, inaczej rabarbar, jest warzywem, należącym do rodziny rdestowatych oraz źródłem wielu witamin i soli mineralnych, posiada właściwości lecznicze antyoksydacyjne, przeczyszczające, przeciwnowotworowe, bardzo wiele wartości odżywczych, jest źródłem witamin C, E, A, fosforu i potasu. wykazuje działanie przeciwzapalne, przeczyszczające, pomaga przy problemach ze wzdęciami, a duża ilość błonnika wspomaga trawienie.
Roślina dziko rośnie w górzystych terenach południowo-wschodniej Azji, Chinach oraz wschodniej części Tybetu. Pierwszy raz w Europie roślina pojawiła się w XVI wieku, kiedy została sprowadzona na Wyspy Brytyjskie, a w Polsce w XIX wieku.
Czerwonego, różowego lub zielonego koloru ogonki liściowe, czyli powszechnie nam znana cześć jadalna rośliny, mają kwaśny i cierpki smak. Im mocniej dojrzała i bardziej czerwona łodyga, tym smak jest słodszy.
Wartości odżywcze w 100 gram rabarbaru:
🥬 Wartość energetyczna - 21 kcal
🥬 Witamina A - 102 IU
🥬 Białko - 0,9 g
🥬 Witamina E - 0,27 mg
🥬 Tłuszcz - 0,2 g
🥬 Witamina K - 29.3 µg
🥬 Węglowodany - 4,54 g
🥬 Wapń - 86 mg
🥬 Błonnik - 1,8 g
🥬 Żelazo - 0,22 mg
🥬 Witamina C - 8 mg
🥬 Magnez - 12 mg
🥬 Tiamina - 0,02 mg
🥬 Fosfor - 14 mg
🥬 Ryboflawina - 0,03 mg
🥬 Potas - 288 mg
🥬 Niacyna - 0,3 mg
🥬 Sód - 4 mg
🥬 Witamina B6 - 0,024 mg
🥬 Cynk - 0,10 mg
🥬 Kwas foliowy - 6 µg
🥬 Mangan - 0,20 mg
Zawarte w rabarbarze witaminy oraz inne wartościowe składniki powodują, że roślina posiada bardzo wiele właściwości, jak przeciwzapalne czy przeczyszczające. Pomaga przy problemach ze wzdęciami, a duża ilość błonnika wspomaga proces trawienny. Roślina pobudza również apetyt i działa żółciopędnie. Obecna w rabarbarze rapontycyna powoduje, że roślina ma właściwości estrogenie. Dodatkowo rabarbar zawiera substancję, która zapobiega rozwojowi komórek nowotworowych. Poddając rabarbar obróbce termicznej, wytwarza się w niej polifenol-rapontygeniny, który ogranicza tempo podziału komórek nowotworowych. Powoduje to, że substancja hamuje rozwój choroby oraz przerzutów na inne narządy. Według badań najlepsze właściwości przeciwnowotworowe posiada rabarbar pieczony przez 20 minut. W tym czasie stężenie polifenoli jest najwyższe.
Miedź i żelazo, znajdujące się w rabarbarze, są niezbędne do produkcji nowych czerwonych krwinek. Ich odpowiednia ilość jest niezbędna do dotlenienia organizmu, zapewniając w ten sposób jego optymalne funkcjonowanie.
Rabarbar zawiera małą ilość węglowodanów i może być stosowany w preparatach, które są przyjazne dla osób chorujących na cukrzycę.
Badania wskazują, że spożywanie łodyg rabarbaru może wpływać na poziom cholesterolu we krwi. Rabarbar jest również bogatym źródłem przeciwutleniaczy. Przeciwutleniacze zawarte w rabarbarze obejmują antocyjany, które są odpowiedzialne za jego czerwony kolor. Wykazują one również właściwości prozdrowotne, takie jak:
🥬 zapobiegają schorzeniom wątroby,
🥬 chronią układ krążenia,
🥬 chronią przed cukrzycą i otyłością,
🥬 wpływają na narząd wzroku.
Rabarbar jest również bogaty w proantocyjanidyny, znane jako skondensowane garbniki. Wpływają one podwyższenie poziomu cholesterolu HDL oraz działają przeciwzapalnie, przeciwalergicznie i antyartretycznie. Rabarbar zawiera beta-karoten, witaminę C i luteinę, które są związkami korzystnymi dla wzroku i ochronnymi dla siatkówki.
Jadalną częścią rabarbaru jest ogonek liściowy, czyli gruba łodyga o czerwonym lub zielonym zabarwieniu do spozycia na surowo, po ugotowaniu lub pieczeniu, w cieście lub w postaci kompotu.
Ziele karczocha zwyczajnego (łac. cynara scolymus) to wieloletnia roślina ozdobna, a jednocześnie lecznicza z rodziny astrowatych, pochodząca z Europy i Afryki, znana już od czasów starożytnych.
Surowcem zielarskim karczocha są jego liście. Łodyga karczocha jest masywna, ale niezbyt rozgałęziona. Dopiero w trakcie wzrostu rośliny na końcu łodygi wyrastają tak zwane rozety złożone z wielu liści. Liście karczocha mają od spodu delikatne włoski. Rozeta tworzy koszyczki kwiatowe, a same kwiaty karczocha mają purpurowy kolor. Karczoch jest rośliną owocującą.
Ziele karczocha ma charakterystyczny smak delikatnie orzechowy, ale jednocześnie łagodnie cierpki i gorzkawy, który zawdzięcza związkowi zwanemu cynaryną.
Najważniejszymi substancjami leczniczymi występującymi w karczochu jest potas, wapń, fosfor i magnez, dodatkowo zawiera śladowe ilości witaminy C i E.
Jest ceniony za swoją niską zawartość kalorii i tłuszczu, dzięki czemu zapobiega odkładaniu się nadmiernej ilości cholesterolu i działa pozytywnie na układ krwionośny i pokarmowy.
Ważnym składnikiem karczocha jest inulina, czyli wielocukier z rodzaju błonnika. Nie jest on trawiony w ludzkim układzie pokarmowym, przez co oddziałuje on pozytywnie zarówno na proces odchudzania (zwiększa uczucie sytości po posiłku), ale i polepsza perystaltykę jelit i zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów, w tym nowotworu jelita grubego. Co więcej, inulina powoduje wzrost korzystnych gatunków bakterii w jelicie, poprawiając skład ilościowy i jakościowy mikrobiomu jelitowego. Dodatkowo wykazano, że inulina dostając się do jelita staje się pożywieniem dla bakterii jelitowych, a te wskutek trawienia inuliny wytwarzając krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które działają ochronnie na nabłonek jelitowy i wspomagają wzrost i rozwój dobroczynnych bakterii w jelicie.
Do najważniejszych działań leczniczych karczocha należy zaliczyć: działanie moczopędne, żółciopędne, żółciotwórcze, odtruwające, obniżające cholesterol i regenerujące wątrobę. Ważnym związkiem z karczocha, który wpływa na wątrobę jest wspominana już cynaryna, czyli kwas 1,5-dikawoilochinowy. Zmniejsza on ryzyko otłuszczenia wątroby, pobudza produkcję żółci, działa obniżająco na cholesterol i regeneruje wątrobę.
Karczoch jest źródłem polifenoli, zwłaszcza kwasu chlorogenowego, kumarowego, ferulowego, cynaryny, apigeniny, a także antocyjanów, działające przeciwutleniająco, antynowotworowo i przeciwstarzeniowo. Ppolifenole karczocha cechują się też właściwościami hepatotwórczymi (regenerują wątrobę), hipocholesterolemicznymi (zmniejszają stężenie cholesterolu we krwi). Już 100 gramów gotowanych karczochów może zawierać aż 130 mg związków tego typu. Wykazano że gotowanie karczocha zwiększa ilość dostępnych do spożycia polifenoli.
Ziele karczocha ma też działanie przeciwzapalne, zmniejsza produkcję cytokin prozapalnych, czyli związków inicjujących i rozwijających stany zapalne.
Główne właściwości lecznicze karczocha:
🥬 moczopędne,
🥬 żółciopędne,
🥬 żółciotwórcze,
🥬 odtruwające,
🥬 regenerujące wątrobę,
🥬 obniżające cholesterol,
🥬 przeciwutleniające, przeciwstarzeniowe.
Podstawowe zastosowanie prozdrowotne karczocha:
🥬 oczyszczanie żołądka,
🥬 ochrona wątroby,
🥬 polepszenie perystaltyki jelit,
🥬 usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii,
🥬 wysoki poziom cholesterolu we krwi,
🥬 choroby wątroby związane z zaburzeniami wytwarzania i przepływu żółci,
🥬 cukrzyca,
🥬 nudności, dyspepsja,
🥬 profilaktyka antynowotworowa i przeciwstarzeniowa.
Kulinarnie zjada się pąki kwiatów, a właściwie „serce” karczocha, czyli pąk kwiatowy bez zgrubiałych liści. Młode „serca” karczocha można nawet zjadać na surowo, bez obróbki, a jedynie z dodatkiem wysokiej jakości oliwy z oliwek. Starsze pąki warto poddać obróbce termicznej, wtedy pąki otwierają się, niczym róża! Ziele karczocha można spożywać także w formie soku z liści czy suszonej herbatki o silnym dobroczynnym działaniu zwłaszcza w przypadku dolegliwości ze strony układu pokarmowego.
Lecznicze babka lekarska, zwana też babką zwyczajną (Plantago maior), oraz zwana wąskolistną babka lancetowata (Plantago lanceolata) to rośliny występujące powszechnie na trawnikach, łąkach, w ogródkach.
Gdy zranimy się, otrzemy skórę, ukąsi nas owad, jej liście posłużą efektywnie do obłożenia rany. Wystarczy rozetrzeć lub rozgnieść w rękach listek babki lancetowatej (wąski i podłużny) lub babki zwyczajnej (szeroki i jajowaty), aby pobudzić wyciek soku, a następnie liście przyłożyć do zranionego miejsca. Babka zadziała przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwwysiękowo, zmniejszając przenikanie białych krwinek do przestrzeni pozanaczyniowej, łagodąc stan zapalny, tamując krwawienie, przyspieszając gojenie rany, odczuwalnie zmniejszając ból, obrzęk, świąd.
Lecznicze liście babki zawierają glikozydy irydoidowe oraz flawonoidy, garbniki, liczne kwasy organiczne, substancje śluzowe, pektyny. Roślina jest znakomitym źródłem włóknika, zwanego błonnikiem pokarmowym. Z jej młodych liści można przyrządzać bogatowitaminowe sałatki, herbatki o właściwościach antyoksydacyjnych, zielone smoothie, a nawet dodatki do ciasta naleśnikowego.
Babka stosowana jest w leczeniu układu naczyniowego, oddechowego, pokarmowego, moczowego, w różnorodnych schorzeniach skóry, w chorobach oczu, nowotworach, przy nadciśnieniu, cukrzycy, biegunce, zaparciach, owrzodzeniach żołądka i dwunastnicy, kamicy nerkowej, padaczce, złamaniach kości, oparzeniach, odleżynach.
Badania naukowe w dziedzinie farmakognozji (nauka o wykorzystaniu leczniczym roślin) pozwoliły zidentyfikować substancje chemiczne obecne w liściach babki na potwierdzenie jej wielokierunkowego działania:
🌿 pektyny i polisacharydy – związki o działaniu śluzotwórczym, które w kontakcie z wodą wytwarzają śluz, wpływający na tkanki łagodząco i przeciwzapalnie, wspomagając gojenie, ułatwiając odkrztuszanie wydzieliny zalegającej w drogach oddechowych;
🌿 flawonoidy (bajkaleina, luteoilina, skutelareina) – należą do antyoksydantów, czyli zmiataczy wolnych rodników, które redukują stan zapalny, działają przeciwstarzeniowo, naprawiają uszkodzenia komórek;
🌿 irydoidy (aukubozyd) – substancje o działaniu przeciwbakteryjnym, obecne wyłącznie w surowych liściach babki, o działaniu bakteriostatycznym umożliwiającym m.in. szybsze gojenie ran;
🌿 garbniki – obkurczają naczynia krwionośne, działają ściągająco, zmniejszają obrzęk tkanek objętych stanem zapalnym;
🌿 witaminy i składniki mineralne – babka jest pokaźnym źródłem krzemu i cynku, a także beta-karotenu, witamin C i K;
🌿 nienasycone kwasy tłuszczowe – zawarte przede wszystkim w nasionach babki, wykazują działanie przeciwutleniające, spowalniają procesy starzenia.
Napar z babki pomaga w łagodzeniu objawów infekcji dróg oddechowych. Substancje śluzotwórcze zawarte w jej liściach pokrywają błonę śluzową powłoką, która ułatwia odkrztuszanie zalegającej wydzieliny. Wyciąg z babki działa rozkurczająco na oskrzela, zmniejsza ich obrzęk i łagodzi stan zapalny. Syrop z babki redukuje suchy kaszel i pomaga pozbyć się chrypki.
Składniki babki wywierają aktywny wpływ na nasz układ odpornościowy. W badaniach naukowych wykazano pobudzenie namnażania limfocytów (grupa białych krwinek pełniących funkcje odpornościowe) pod wpływem wyciągu z babki.
Badania potwierdziły jej działanie przeciwpasożytnicze i przeciwbakteryjne, zwiększające wydzielanie interferonów, czyli naturalnych substancji o działaniu przeciwwirusowym.
Babka zawiera substancje wspomagające działanie przewodu pokarmowego, łagodząc dolegliwości żołądkowe, pektynami wywierając efekt dorównujący błonnikowi pokarmowemu w poprawie perystaltyki jelit, zapobiegając zaparciom, łagodząc objawy choroby wrzodowej, działaniem przeciwzapalnym nasion korzystnie lecząc choroby zapalne jelit.
Babka wykazuje działanie antyseptyczne i łagodzące dermatologicznie, wyraźnie poprawia stan skóry oraz wspomaga regenerację naskórka, jest skuteczna w leczeniu pokrzywki, łagodzi świąd, obrzęk skóry, wysypki i infekcje skórne.
Z babki można z powodzeniem przygotować samodzielnie w warunkach domowych syrop, maść, napar.
Syrop to kilka garści liści babki zblendowanej, następnie zalanej wodą w proporcji 1:1 z dodatkiem cukru. Całość należy zagotować, a następnie podgrzewać na wolnym ogniu do momentu zgęstnienia syropu, po ostygnięciu przechowywać w lodówce, spożywać po 1 łyżeczce 3 razy dziennie.
Napar można przygotować zarówno ze świeżych, jak i suszonych liści babki. Liście należy zalać wodą, zagotować, następnie odstawić do naciągnięcia. Napar zadziała korzystnie przy dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, jako płukanka do włosów, poprawiająca stan skóry głowy oraz płukanka gardła w celu zmniejszenia podrażnień i złagodzenia chrypki.
Mniszek lekarski posiada ogromną moc leczniczą. Już starożytni Grecy i Rzymianie wykorzystywali go m.in. w leczeniu chorób skóry i oczu, a w średniowieczu napary z mniszka zaczęły stanowić remedium na dolegliwości wątroby i śledziony.
Mniszek występuje pospolicie w strefach klimatu umiarkowanego, przede wszystkim w Europie, Azji, Ameryce Północnej i Południowej na łąkach, nieużytkach, poboczach dróg oraz trawnikach, a także z kontrolowanych upraw plantacyjnych. Wartość terapeutyczną posiada cała roślina, zarówno jej części nadziemne, jak i korzeń.
Właściwości lecznicze mniszka lekarskiego są wypadkową działania wielu związków aktywnych w nim obecnych. Surowiec ten klasyfikowany jest jako goryczowy, a więc obfituje przede wszystkim w związki gorzkie. Do najważniejszych należą laktony seskwiterpenowe (głównie pochodne germakranu, gwajanu i eudesmanu), które dzięki występowaniu w formie glikozydów, czyli w połączeniu z cukrami, charakteryzuje dobra rozpuszczalność w wodzie. Substancje te zatem są obecne w naparach, czyli np. herbacie z mniszka lekarskiego.
Poza goryczami to także bogactwo antyoksydantów takich, jak flawonoidy (pochodne kwercetyny i luteoliny) oraz polifenolokwasy (kwas cykoriowy, kaftarowy, chlorogenowy, kawowy), niezwykle cenne źródło inuliny – węglowodanu o właściwościach prebiotycznych (nawet do 40%), witaminy C, soli mineralnych, żywic, gumy, wosków, kwasów tłuszczowych, białka oraz enzymów.
Istnieje szereg dowodów naukowych, potwierdzających jego użyteczność w leczeniu różnych dolegliwości:
🌼 wspomaganie pracy wątroby;
🌼 zwiększanie diurezy;
🌼 łagodzenie stanów zapalnych;
🌼 zapobieganie tworzeniu się piasku i kamieni moczowych;
🌼 regulacja poziomu cukru we krwi;
🌼 działanie przeciwnowotworowe;
🌼 działanie antyoksydacyjne.
Działanie mniszka obejmuje przede wszystkim układ pokarmowy. Gorzkie laktony obecne w ekstraktach oraz soku z jego korzenia/ziela pobudzają wydzielanie śliny, soku żołądkowego, oraz żółci, a także ułatwiają jej odpływ do dwunastnicy oraz zapobiegają jej zastojom. Surowiec wspomaga więc pracę wątroby i skutecznie ją oczyszcza.
Mniszek oczyszcza też nerki. Ułatwiając wydalanie złogów i związków toksycznych z organizmu, podobnie jak w przypadku pokrzywy, skutkuje znaczną poprawą kondycji cery! Ponadto surowiec usprawnia przemianę materii i reguluje procesy wypróżniania.
Sok z mniszka lekarskiego wykorzystywany jest w leczeniu infekcji bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych. Obok kwasu kaprylowego i olejku z oregano jest jednym z chętniej wybieranych naturalnych środków zwalczających szczepy Candida, a działanie to w głównej mierze przypisywane jest obecności kwasu rozmarynowego.
Działanie moczopędne mniszka lekarskiego dotyczy przede wszystkim wyciągów pozyskiwanych z jego liści, choć i korzenie posiadają takie właściwości. Dzięki wysokiej zawartości soli potasu w surowcu, utrata tego pierwiastka z organizmu podczas wzmożonej diurezy, jest rekompensowana.
Korzeń mniszka zawiera aż do 40% inuliny, należącej do rozpuszczalnej frakcji błonnika pokarmowego. Inulina, jako naturalny prebiotyk, stanowi pożywienie dla bakterii bytujących w jelitach. Niemal w całości fermentowana jest przez mikroflorę okrężnicy (Bifidobacterium sp. i Lactobacillus sp.), co przyczynia się do intensywnego wzrostu "dobrych bakterii". Produktami fermentacji są krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (octowy, propionowy, masłowy), które hamują rozwój szkodliwych drobnoustrojów, np. E. coli i Salmonella. Badania wskazują, że związek ten może zapobiegać rozwojowi raka jelita grubego.
Regularne picie naparów lub soku z ziela mniszka okazuje się pomocne w przypadku chorych na cukrzycę, zwłaszcza w jej początkowym stadium. Mniszek ułatwia utrzymywanie prawidłowego poziomu cukru we krwi. Uważa się, że działanie to może być związane z pobudzaniem produkcji insuliny, co przypisuje się wspomnianej już wcześniej inulinie.
Poza tym działanie wspomagające preparatów mniszka lekarskiego w leczeniu cukrzycy związane jest także z aktywnością przeciwzakrzepową. Dowiedziono, że wyciągi z mniszka lekarskiego, podobnie jak preparaty miłorzębu japońskiego, hamują agregację płytek krwi, a ponadto obniżają poziom cholesterolu całkowitego, trójglicerydów i jednocześnie podnoszą poziom "dobrego cholesterolu" (HDL), zapobiegając dolegliwościom w obrębie naczyń krwionośnych, nefropatiom, neuropatiom, retinopatiom, makroangiopatiom.
Z uwagi na wysoki potencjał antyoksydacyjnych i aktywność przeciwzapalną, mniszek od dawna stosuje się w prewencji chorób nowotworowych i jako środek wspierający układ odpornościowy.
Mniszek lekarski rekomendowany jest w:
🌼 dolegliwościach, których efektem jest obniżenie produkcji żółci,
🌼 po przebytym wirusowym zapaleniu wątroby,
🌼 zastoju żółci,
🌼 profilaktyce i początkach rozwoju kamicy żółciowej (w porozumieniu z lekarzem),
🌼 po zabiegach w obrębie dróg żółciowych,
🌼 początkowych stadiach rozwoju cukrzycy,
🌼 zagrożeniu rozwoju angiopatiami w przebiegu choroby cukrzycowej,
🌼 schorzeniach reumatycznych,
🌼 stanach zapalnych układu moczowego,
🌼 kamicy moczowej,
🌼 chorobach gardła,
🌼 kaszlu w przebiegu infekcji bakteryjnych i wirusowych,
🌼 bólach i obrzękach,
🌼 schorzeniach skórnych (brodawki, kurzajki, blizny).
Mniszek szczyci się także walorami kulinarnymi. Jego liście wykorzystuje się wczesną wiosną w kuchni do sporządzania lekkich sałatek, a także pesto. Z kolei z wysuszonych, uprażonych w piekarniku nasion mniszka sporządza się odwary, uznawane za substytut kawy. Zastosowanie w kuchni mają także kwiaty oraz nierozwinięte pączki rośliny. Te ostatnie, po zasypaniu solą i odstawieniu na pewien czas, nabierają smaku przypominającego kapary.
Najprostszym sposobem przyrządzenia ziela mniszka w warunkach domowych jest sporządzenie z niego naparu. W tym celu odpowiednią ilość ususzonego surowca należy zalać wrzątkiem i odstawić do naciągnięcia na ok. 15 min. Po przecedzeniu, napar jest gotowy do spożycia. Z korzeni mniszka natomiast przyrządzamy odwar, co oznacza, że surowiec należy zalać wodą w temperaturze pokojowej, i gotować na wolnym ogniu ok. 15-20 min, a następnie przecedzić. Kolejnym sposobem będzie sporządzanie soku ze świeżych liści mniszka, do przygotowania którego nada się każda wyciskarka do soku.
Pikantne listeczki rukwi wodnej (Nasturtium officinale) zawierają więcej witaminy C niż pomarańcze, więcej witaminy E niż brokuły, więcej wapnia niż mleko zwierzęce i więcej żelaza niż szpinak. Roślina ta jest uznawana za jedną z najzdrowszych roślin na świecie. Jej walory doceniano już w starożytności. Jadalne sa zarówno liście, kwiaty, jak i owoce tej rośliny. Wspomaga prawidłową pracę tarczycy. Reguluje działanie układu moczowego. Doskonale radzi sobie ze stanami zapalnymi jamy ustnej. Wykazuje właściwości uspokajające. Stosuje się ją w leczeniu reumatyzmu.
Ta bylina z rodziny kapustowatych (Brassicaceae), dorastająca do 60–80 cm wysokości, znana jest przede wszystkim ze swoich antynowotworowych i odmładzających właściwości. Podobnie jak wiele gatunków wodnych i błotnych cechuje się szerokim zakresem zmienności fenotypowej w zależności od zróżnicowania warunków siedliska. Posiada płożącą się, wewnątrz pustą łodygę. Ma nieduże, pierzaste liście oraz drobne, białe kwiaty. Owocem jest łuszczyna o długości kilkunastu milimetrów z dwoma rzędami nasion przypominających nasiona gorczycy.
Rukiew wodna występuje w strefie klimatu umiarkowanego u brzegów potoków i czystych zbiorników wodnych. W Polsce jest uznawana za rzadki gatunek rodzimy, nadwodny (hydrofit i helofit). Z wody, najlepiej o odczynie zasadowym, czerpie niezbędne do wzrostu składniki mineralne. Można ją również wyhodować na grządce w ogródku, jeśli tylko będzie regularnie i obficie podlewana, a także w doniczce wstawionej do większego pojemnika z wodą. Roślina ta charakteryzuje się ostrym zapachem i pieprznym smakiem. Kwitnie od maja do sierpnia. Z początkiem kwitnienia staje się gorzkawa.
Na zlecenie rządowej agencji przeciwdziałania chorobom zakaźnym w USA (Centers for Disease Control) zespół amerykańskich badaczy przeprowadził badania na 41 różnych owocach i warzywach. Wyniki badań wskazały, że rukiew wodna jest najzdrowszą spośród wybranych warzyw i owoców. W zestawieniu wyprzedziła brokuły, jarmuż i pomidory.
Rukiew wodna jest niebywale bogatym źródłem witamin C, B1, B6, K i E, żelaza, wapnia, magnezu, manganu i cynku, który pozytywnie wpływa na skórę i włosy. Przesycona jest beta-karotenem i witaminą A, które są ważnymi przeciwutleniaczami niezbędnymi dla zdrowej skóry i oczu. Rukiew zawiera ponadto znaczne ilości luteiny i zeaksantyny, dzięki którym karotenoidy, które działają jak przeciwutleniacze, usuwają z organizmu wolne rodniki.
Roślina ta wyróżnia się również pod względem zawartości kwercetyny – flawonoidu i silnego przeciwutleniacza. Podstawową właściwością rukwi wodnej jest jej działanie antynowotworowe. Wykazano, że skutecznie neutralizuje związki chemiczne odpowiedzialne za powstawanie raka we krwi palaczy. Dzięki zawartościom przeciwutleniaczy częste sięganie po rukiew zmniejsza ryzyko uszkodzeń łańcuchów DNA w komórkach krwi. Podnosi poziom pożytecznych związków, jednocześnie obniżając poziom związków szkodliwych. Związki zawarte w rukwi wodnej, posiadają zdolność do hamowania rozwoju komórek nowotworowych raka piersi. Dodatkowo łagodzą komórki zmienione nowotworowo, poprzez odcinanie dopływu krwi i tlenu niezbędnych w odżywianiu komórkowym, chroniąc przed zachorowaniem na raka piersi.
Naukowo udowodniono, iż rukiew wodna spożywana w ilości ok. 80 g dziennie znacznie poprawia kondycję skóry i działa odmładzająco. Już po miesiącu od włączenia rukwi do codziennej diety zauważono spłycenie istniejących zmarszczek o blisko 40%! Ponadto zmniejsza przebarwienia i zaczerwienienia, a także zwęża pory. Rukiew wodną można stosować również zewnętrznie. Nacieranie nią podrażnionego naskórka usuwa zmiany skórne.
Inne właściwości rukwi wodnej to poprawa samopoczucia, wspomaganie układu pokarmowego, pobudzenie trawienia, działanie wykrztuśne, wspomaganie pracy wątroby, tarczycy, układu krwionośnego, środek przeciwzapalny błony śluzowej jamy ustnej, wspomaganie leczenia reumatyzmu, wyciąg z rukwi podaje się przy awitaminozach, działanie moczopędne.
Rukiew wodną można jeść na surowo jako lekko pikantny i chrupki składnik sałatek i surówek. Rukiew wodna doskonale łączy się z większością warzyw oraz owoców. Wzmacnia smak soczystych pomarańczy oraz owoców granatu. Nadaje się także do stworzenia pasty na kanapki z wykorzystaniem awokado 🥗 Jadlospis_od_24_do_28_kwietnia_2023_roku.pdf
Mleczaj indigo za sprawą swych unikatowych właściwości odżywczych może zdaniem naukowców zdrowo wykarmić ludzkość bez nawożenia gleby, eksploatacji wody, emisji dwutlenku węgla i wylesiania.
Najczęściej spotykany jest we wschodniej części Ameryki Północnej, w Azji Wschodniej i Ameryce Środkowej, pojawia się także w Europie. Charakteryzuje się intensywnie niebieskim kolorem.
Spożycie mleczaja indigo dostarcza ludzkiemu organizmowi między innymi błonnik, kwasy tłuszczowe omega-3 oraz omega-6, tudzież jest wyśmienitym źródłem witamin D i C oraz B, a także zawiera potas, fosfor i żelazo 🍽 Jadlospis_od_17_do_21_kwietnia_2023_roku.pdf
Uzdrawiający imbir pochodzi z terenów północnych Indii, a w czasach średniowiecza rozpowszechniono go na większość świata. Jest rośliną zielną o łodydze, sięgającej do 90 centymetrów. Najważniejsza jego część to korzeń, który jest rozgałęziony, podzielony na kilkucentrymetrowe odcinki o bulwiastym kształcie.
Właściwości lecznicze imbiru:
🌿 imbir korzystnie wpływa na proces trawienia;
🌿 kłącze imbiru może niwelować wzdęcia;
🌿 imbir może przeciwdziałać zakrzepicy żył;
🌿imbir może być stosowany wspomagająco przy wysokim poziomie cholesterolu;
🌿 imbir stosowany jest w terapii migreny;
🌿 właściwości odkażające imbiru mogą pomóc na ból gardła;
🌿 imbir rozpuszczony w wodzie może pomóc na kaszel lub profilaktycznie - w higienie jamy ustnej;
🌿 właściwości przeciwbólowe wykorzystywane są w leczeniu bóli miesiączkowych;
🌿 imbir może pomóc na obrzęki;
🌿 jedzenie imbiru może pobudzić krążenie;
🌿 herbata z imbiru to środek wspomagający leczenie bólu mięśni i stawów;
🌿 imbir rozgrzewa.
Jako środek wspomagający leczenie imbir stosowany jest w przypadku takich dolegliwości, jak: zapalenie płuc, opuchlizna, wymioty i nudności, problemy z koncentracją, problemy z krążeniem, nieświeży oddech, zapalenie oskrzeli, migrenowe bóle głowy, choroba lokomocyjna.
Właściwości bakteriobójcze i przeciwzapalne sprawiają, że imbir lekarski może być z powodzeniem wykorzystywany jako środek wspomagający leczenie przeziębienia i grypy. Imbir ma również właściwości odkażające. Silne działanie rozgrzewające imbiru może być wykorzystane przy wyziębieniu organizmu.
Napar z imbiru poleca się pić w przypadku bólu gardła. Imbir stosowany jest nie tylko wspomagająco w leczeniu przeziębienia oraz łagodzenia objawów grypy, ale też jako roślina wzmacniająca odporność.
Imbir ułatwia trawienie – olejek, który zawarty jest w kłączu imbiru, może pomóc na zaburzenia trawienne i problemy z perystaltyką jelit. Imbir może również hamować ochotę na niezdrowe przekąski (szczególnie picie wody z dodatkiem imbiru).
Imbir można dodać do herbaty w postaci startego korzenia lub syropu. Przepis na rozgrzewającą herbatę z imbirem: świeży imbir (wystarczy niewielki kawałek) pokrojony na drobne kawałki lub starty na tarce należy włożyć do gorącej wody, a gdy woda zacznie wrzeć, umieścić w wodzie zaparzacz z ulubionym ziołem (lipa, pokrzywa, czystek), następnie przelać napar do kubeczka i dodać plaster cytryny.
Smacznego 🌿 Jadlospis_od_12_do_14_kwietnia_2023_roku.pdf
Oregano to nie tylko przyprawa o walorach smakowych lecz skuteczna roślina lecznicza. Lebiodka pospolita wykazuje przede wszystkim korzystne działanie dla układu trawiennego człowieka. Ziele wspomaga produkcję soków żołądkowych, niweluje występowanie wzdęć, przynosi ukojenie przy bólach żołądkowych, zwalcza zgagę oraz niestrawność, wspomaga leczenie wrzodów żołądka i niedoczynności wątroby.
Oregano ma również korzystny wpływ na kondycję skóry. Przydaje się przy leczeniu świądu skóry oraz trudno gojących się ran. Można je użyć do obmywania ciała obłożnie chorych, nie opuszczających łóżka, w celu zapobieżenia tworzeniu się odleżyn.
Oregano wykazuje zdrowotne właściwości ze względu na wysoką zawartość między innymi:
🌿 Witamin A, E, K, C,
🌿 Potasu,
🌿 Cynku,
🌿 Błonnika,
🌿 Tymolu,
🌿 Karkwakolu,
🌿 Garbników.
Oregano zapobiega chorobom cywilizacyjnym, takim jak cukrzyca, choroby układu krążenia czy nowotwory, dzięki wysokiej zawartości składników fenolowych, właściwościom przeciwutleniającym oraz zdolności hamowania działania wolnych rodników.
Ziele lebiodki zawiera olejek eteryczny bogaty w karwakrol i tymol aż do 40%, a substancje te działają silnie przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie. Wodne wyciągi z suszonego oregano oraz olejek ze świeżych liści tego zioła, działają na grzyby i bakterie. Oregano działa na wiele bakterii oraz pleśni między innymi na:
🌿 E. coli,
🌿 gronkowca złocistego,
🌿 kropidlaka,
🌿 grzyby Candida albicans.
Ziele lebiodki zwiększa wydzielanie śliny, soku żołądkowego i żółci, co oznacza, że usprawnia ono procesy trawienia i przyswajania pokarmów. Oregano uważane jest też za dobry środek przeciwbiegunkowy. Można również wspomagać się lebiodką w przypadku:
🌿 zapalenia żołądka,
🌿 niestrawności,
🌿 atonii jelit,
🌿 nadmiernej fermentacji jelitowej i wzdęciach.
Olejek z lebiodki stosuje się też w leczeniu jelitowej infekcji pasożytniczej.
Oregano potęguje wydzielanie śluzu przez błony śluzowe górnych dróg oddechowych oraz działa rozkurczowo na mięśnie gładkie oskrzeli. Działanie to wykorzystane jest w ziołolecznictwie w nieżytach górnych dróg oddechowych, kaszlu i utrudnionym odkrztuszaniu.
Na Ukrainie czy w Rosji stosowany jest olejek z lebiodki pod nazwą „masło chmielewoje” jako środek zapobiegający bólowi zębów. Dzięki tym właściwościom olejek wchodzi też w skład maści przeciwbólowych.
Oregano znane jest jako skuteczny środek uspokajający.
Nadzwyczajna pokrzywa zwyczajna, której surowcem silnie leczniczym są zarówno korzenie, jak i liście, działa moczopędnie i oczyszczająco, określa się ją jako akwaretyk, czyli roślinę - lek, wzmagającą diurezę, ponadto uzupełnia jony żelaza u osób z ich niedoborem, wspomaga w cukrzycy, normalizując glikemię, jest korzystna w schorzeniach reumatycznych, a także trądziku młodzieńczym.
Pokrzywa zwyczajna wzmacnia włosy, przeciwdziała łupieżowi i łojotokowi skóry, można stosować ją zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. Pomaga też przy stanach zapalnych jamy ustnej oraz bólach mięśni i stawów. Dodatkowo świeży sok z pokrzywy jest stosowany przy grypie, przeziębieniu oraz jako środek wzmacniający odporność.
Działanie pokrzywy zwyczajnej:
🌿 odtruwa organizm, wspomaga detoksykację, pobudzając pracę nerek czy wątroby,
🌿 pełni funkcje silnie moczopędne, a więc sprawdzi się w terapii obrzęków, kamicy nerkowej, chorobach woreczka żółciowego,
🌿 pobudza procesy przemiany materii,
🌿 podnosi odporność organizmu jako źródło żelaza, krzemu, witaminy C,
🌿 łagodzenie objawów łagodnego przerostu gruczołu krokowego
Najważniejsze kierunki zastosowania pokrzywy zwyczajnej to:
🌿 trawienie,
🌿 rany,
🌿 owrzodzenia,
🌿 infekcje bakteryjne,
🌿 żołądek,
🌿 jelita,
🌿 anemia,
🌿 gruczoł krokowy,
🌿 nerki,
🌿 wątroba,
🌿 metabolizm
Kurkuma to kłącze ostryżu długiego, rosnącego w Indiach, Chinach, na terenach Indonezji, Wietnamu, Filipin i Tajlandii. W Europie tę przyprawę można spotkać także pod nazwą "szafran indyjski" ze względu na jej orientalny smak i złocisty kolor. Wchodzi w skład popularnej mieszanki przypraw curry.
W naturalnych warunkach ostryż długi dorasta nawet jednego metra wysokości. Ma prostą, nierozgałęzioną łodygę zakończoną dużym kłosem kwiatowym w żółtym kolorze, z białymi przysadkami. Liście rosną w dolnej części rośliny i osiągają rozmiar do 50 cm. Jako przyprawę używa się suszoną i zmiażdżoną na pył bulwę rośliny.
Składnikiem kurkumy, który nadaje jej żółtą barwę, jest kurkumina. Stanowi ona 2-5% przyprawy i jest mało toksyczna dla ludzi, więc może być bezpiecznie stosowana jako element przypraw lub do barwienia potraw. Ponadto kurkumina wspiera procesy pozytywnie oddziałujące na pojedyncze komórki i cały organizm:
🌾 zapobiega stanom zapalnym,
🌾 zmniejsza poziomy nadtlenków lipidów i cholesterolu we krwi,
🌾 spowolnia utlenianie się lipidów,
🌾 chroni neurony dopaminergiczne,
🌾 zwiększa poziom glutationu, który wspomaga procesy antyoksydacyjne,
🌾 hamuje procesy nowotworzenia na wszystkich etapach guza,
🌾 zwalcza bakterie, wirusy i grzyby,
🌾 wspiera działania chemoprewencyjne,
🌾 pomaga w utrzymaniu zdrowia i elastyczności stawów.
Jednym ze sposobów korzystania z jej właściwości jest połączenie kurkuminy z ekstraktem z owoców czarnego pieprzu, w składzie którego znajduje się piperyna, pomagająca poprawić wchłanialność przyprawy do krwioobiegu. Również olejki eteryczne znajdujące się w ostryżu (głównie turmerony) poprawiają wchłanianie kurkuminy, dlatego warto szukać ekstraktu z całego korzenia kurkumy, bądź z całej rośliny.
Kurkuma, dzięki składnikom, jakie zawiera, wspiera również:
🌾 gojenie się ran,
🌾 walkę z alergią,
🌾 działania przeciwdepresyjne,
🌾 procesy antyoksydacyjne i zwalczające wolne rodniki,
🌾 redukcję wydzielania soków żołądkowych,
🌾 walkę z dolegliwościami żołądkowymi i jelitowymi,
🌾 działania zapobiegające chorobie Alzheimera i demencji,
🌾 poprawia kondycję stawów,
🌾 wspomaga również prawidłowe funkcjonowanie wątroby i układu trawiennego.
Przyprawa jest najlepiej przyswajalna po podgrzaniu i połączeniu z tłuszczami, np. kokosowym, dodając ją do potraw, np. do ryżu, duszonych warzyw, zupy, spożywając w formie napojów, a najłatwiejszym sposobem jest przygotowanie z niej tzw. "złotego mleka", wlewając do rondla 250 ml mleka roślinnego, dodając pół łyżeczki pieprzu, imbiru i oleju kokosowego, a następnie podgrzewając składniki. Kiedy płyn będzie gorący to czas, aby wsypać 2 łyżeczki kurkumy i zamieszać. Gorący napój przyjemnie przelać do kubeczka i od razu podawać. Istotne, aby nie gotować mleka w celu zachowania wartości odżywczych przyprawy. Taki napój rozgrzewa i działa pobudzająco na cały organizm 🌾 Jadłospis od 20 do 24 marca 2023.pdf
Chia to nasiona owoców szałwii hiszpańskiej, pochodzącej z Meksyku i Gwatemali rośliny o szerokich liściach i niedużych, fioletowych lub białych kwiatach.
Słowo chia wywodzi się od słowa chian w azteckim języku nahuatl, znaczącego „oleisty”.
Aztekowie i Majowie zaliczają ziarna chia do pięciu najważniejszych pokarmów na Ziemi ze względu na ich właściwości zdrowotne w utrzymaniu dobrej kondycji fizycznej i psychicznej oraz bystrości umysłu, albowiem:
🌱 zawierają 30-37 % tłuszczu, 15-23 % białka (z niezbędnymi aminokwasami, takimi jak lizyna), 26-40 % węglowodanów
🌱 posiadają bardzo niską zawartość sodu, nie zawierają glutenu
🌱 charakteryzują się wysoką koncentracją składników mineralnych, co jest przecież rzadkością w przypadku zbóż i roślin oleistych
🌱 są 4-krotnie bogatsze w błonnik od siemienia lnianego
🌱 są 15-krotnie bogatsze w błonnik od ryżu pełnoziarnistego
🌱 są 2-krotnie bogatsze w błonnik od otrębów pszennych
🌱 są 3-krotnie bogatsze w błonnik od owsa
🌱 są 7-krotnie bogatsze w kwasy tłuszczowe Omega-3 od łososia
🌱 są 5-krotnie bogatsze w białko od fasoli
🌱 są 1,6-krotnie bogatsze w białko od soi
🌱 są 2-krotnie bogatsze w potas od bananów
🌱 są 4-6-krotnie bogatsze w żelazo od szpinaku
🌱 są 2 -krotnie bogatsze w żelazo od soczewicy
🌱 są 2,4-krotnie bogatsze w żelazo od wątróbki wołowej
🌱 są 4-5-krotnie bogatsze w wapń od pełnego mleka
🌱 są 10-krotnie bogatsze w fosfor od mleka
🌱 są 8-krotnie bogatsze w magnez od bananów
🌱 są 12-krotnie bogatsze w magnez od brokułów
🌱 są 7-krotnie bogatsze w witaminę C od pomarańczy
🌱 są 2-krotnie bogatsze w witaminę E od kiełków pszenicy
🌱 są 2,5-krotnie bogatsze w witaminę E od oliwy z oliwek
🌱 są 4-krotnie bogatsze w kwas foliowy od szpinaku
🌱 zawierają więcej przeciwutleniaczy niż czarne jagody
🌱 w przeciwieństwie do ryb, jako źródło kwasów tłuszczowych Omega-3, mają niski potencjał alergizujący
🌱 posiadają kompletny profil aminokwasowy, włącznie z ośmioma aminokwasami egzogennymi, których organizm nie może syntetyzować samodzielnie
🌱 stabilizują poziom cukru (dzięki zdolności do pęcznienia węglowodany są dłużej trawione)
🌱 zapewniają dobre trawienie i odtruwanie jelit - wchłaniają toksyny niczym gąbka i powodują ich wydalanie
🌱 zwiększają wytrzymałość i wydajność sportową
🌱 odciążają serce i obniżają ciśnienie krwi
🌱 nie zawierają glutenu, dlatego mogą ją spożywać ludzie chorzy na celiakię
🌱 zapobiegają stanom zapalnym
🌱 są pożywieniem dla mózgu: kwasy Omega-3 poprawiają koncentrację, szybkość myślenia i wprawiają w dobry nastrój
Disfrute de su comida! 🥗 Jadlospis_od_13_do_17_marca_2023_roku.pdf
Jednym z najbardziej wartościowych produktów żywnościowych na ziemi jest spirulina (od spiralnego kształtu tej rośliny), czyli rosnące w ciepłych wodach Ameryki Środkowej i Południowej oraz Afryki zielono-niebieskie algi, których cenne właściwości wykorzystywane były już przez Azteków i niektóre plemiona afrykańskie. Algi te należą do plechowców, które nie posiadają wykształconych tkanek, a odżywiają się przez fotosyntezę, dzięki zawartości ogromnej ilości chlorofilu.
Spirulina zawiera wiele cennych składników odżywczych:
- białko, stanowiące od 60 do 70% (cztery razy więcej niż mięso o tej samej wadze),
- aminokwasy (wszystkie rodzaje, w tym osiem nieprodukowanych przez organizm człowieka),
- kwas gamma-linolenowy GLA, który działa przeciwbakteryjnie i przeciwbólowo, obniża cholesterol i ciśnienie tętnicze krwi oraz zapobiega chorobom serca,
- kwas foliowy, który reguluje wzrost i funkcjonowanie wszystkich komórek oraz uczestniczy w tworzeniu i dojrzewaniu czerwonych krwinek,
- kwas linolowy, który redukuje tkankę tłuszczową, poprawia działanie układu odpornościowego oraz wykazuje właściwości przeciwmiażdżycowe i przeciwnowotworowe,
- fikocyjaninę, która ma działanie przeciwzapalne i oczyszczające (nadaje spirulinie charakterystyczną barwę),
- bioflawonoidy wspomagające układ odpornościowy,
- minerały, w tym: selen, cynk, mangan, żelazo i miedź,
- witaminy: A, B1 (w ilościach większych niż owoce i warzywa), B2 (w ilościach do 20 razy większych niż mięso), B12 (2,5 razy więcej niż w wątrobie zwierzęcej), C, D, E, i K.
Nie sposób przecenić walory zdrowotne, jakie posiada spirulina, której właściwości odżywcze i lecznicze wynikają z jej bogatego składu chemicznego:
- zmniejsza ryzyko wystąpienia i rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz cukrzycy,
- zapobiega miażdżycy i udarowi mózgu,
- działa odtruwająco i usuwa metale ciężkie z organizmu (stosowana jest przy zatruciach arsenem),
- wspomaga odchudzanie (przyspiesza utratę tkanki tłuszczowej i obniża poziom cholesterolu),
- zwiększa odporność, a nawet zapobiega powstawaniu raka (zwiększa produkcję przeciwciał),
- zmniejsza stan zapalny, pomaga przy leczeniu anemii, grypy, opryszczki, HIV,
- chroni przed marskością wątroby.
Spirulina, Olé, Olé, Olé! 🌿 Jadlospis_od_6_do_10_marca_2023_roku.pdf
🍠 Słodkie ziemniaczki bataty zachwycają zdrowotnymi właściwościami przeciwutleniaczy, chroniąc przed miażdżycą, cukrzycą, chorobami serca, nowotworami.
🍠 Ze względu na działanie antyzapalne regularne spożywanie batatów nieocenienie pomaga w zmniejszeniu nasilenia stanu zapalnego przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, jak i chorobie Hashimoto.
🍠 Bataty nie zawierają glutenu, zatem wyśmienicie rozprawiają się z celiakią.
🍠 Bataty są źródłem karotenów i karotenoidów, w tym luteiny - substancji, która ma korzystny wpływ na wzrok.
🍠 Bataty za sprawą posiadanych antocyjanin przyczyniają się do poprawy pamięci.
❀ Działa uspokajająco i nasennie jako napar z nasion bądź liści;
❀ obniża ciśnienie krwi, gdy jest spożywany regularnie w umiarkowanych ilościach;
❀ wspiera proces trawienia, będąc składnikiem herbatek ziołowych dla dzieci, które borykają się z kolką i wzdęciami;
❀ wspiera laktację, dlatego polecany jest każdej mamy;
❀ działa antyseptycznie w postaci okładów na ropne zakażenia skóry oraz oczu;
❀ pomaga pozbyć się nieprzyjemnego zapachu z ust, np. po spożyciu czosnku;
❀ łagodzi uciążliwy kaszel w herbatkach podczas dolegliwości układu oddechowego;
❀ wspiera urodę w formie naparu do przemywania cery tłustej, podobnie płukanki na przetłuszczające się włosy.
Co?
To jest zielony koperek - choć delikatnej figury, porywa w ruch jak oberek, pomaga przenosić góry 🌿 Jadlospis_od_20_do_24_lutego_2023_roku.pdf
Kalafior nie tylko smakuje wybornie, lecz syci i leczy organizm sposobnie. Hamuje stany zapalne przez aktywację enzymów detoksykacyjnych, usuwa wolne rodniki oraz indukuje funkcje odpornościowe, a także zwiększa szybkość procesów myślowych! Smacznego na zdrowie 🍽 Jadlospis_od_13_do_17_lutego_2023_roku.pdf
Stworzona do pałaszowania kapusta:
❀ to sensacja witaminowa o dużej zawartości witaminy C (30-36 mg w 100 g), witamin z grupy B, A, E, K
❀ bogata w kwas foliowy, w związki o silnym działaniu antyoksydantowym, wapń, potas, magnez, żelazo, siarkę o dobroczynnym wpływie na kondycję skóry, włosów oraz paznokci
❀ obdarzona właściwościami budowania układu odpornościowego, oczyszczania organizmu z toksyn
❀ władna kojenia i ściągania swoimi liśćmi w stanach gorączkowych, gojenia ran i wszelkiego rodzaju zakażeń
❀ zdolna leczenia swoim sokiem żołądków z wrzodów, a także w stanach anemii oraz z obrzęków zatrzymywanej wody w organizmie
Smacznego na zdrowie do ostatniego liścia 🥦 🥗 🥬Jadlospis_od_22_do_27_stycznia_2023_roku.pdf
Biała kiełbaska wegańska z fasoli, tofu, boczniaka, ziemniaków, pieczarek i cebuli z dodatkiem uzdrawiających ziół naturalnie aromatyzujących to potężnie słoneczna dawka życiodajnej energii, białka oraz witamin, która z szacunkiem wobec żywej istoty z kretesem dystansuje na zawsze każdą inną białą kiełbaskę ✿ ❀ ❁ Jadlospis_od_16_do_20_stycznia_2023_roku.pdf
Makaron w sosie pomidorowym z groszkiem zielonym i zupa fasolowa to wyróżniająco zdrowa alternatywa pokarmowa. Zupa krem z pomidorów i papryki oraz leczo warzywne z kaszą jęczmienną stanowią wiodąco pożywną rację zamienną.
Groch, fasola biała, czarna, czerwona są bogatym źródłem minerałów, takich jak:
❀ potas (w 100 g roślin strączkowych - 1795 mg potasu, natomiast w 100 g mięsa drobiowego - 334 mg potasu),
❀ magnez (w 100 g białej fasoli - 190 mg magnezu, natomiast w 100 g mięsa drobiowego - 28 mg magnezu),
❀ wapń (w 100 g roślin strączkowych - 240 mg wapnia, natomiast w 100 g mięsa drobiowego - 5 mg wapnia),
❀ cynk (w 100 g roślin strączkowych - 3.67 mg cynku, natomiast w 100 g mięsa drobiowego - 0.68 mg cynku),
❀ żelazo (w 100 g roślin strączkowych - 10,44 mg żelaza, natomiast w 100 g mięsa drobiowego - 0.37 mg żelaza),
❀ fosfor (w 100 g roślin strączkowych - 301 mg fosforu, natomiast w 100 g mięsa drobiowego - 213 mg fosoru),
witamin z grupy B, kwasu foliowego, błonnika, który oczyszcza organizm, wspierając uzdrawiająco naturalną florę fizjologiczną jelit, a także lizyny, która jest wykorzystywana w organizmie do produkcji karnityny, wspierającej układ naczyniowo-krwionośny, natomiast zawartość białka, budującego mięśnie, w tych super roślinach wynosi bez mała 22%, a zatem więcej aniżeli w mięsie, które ma go około 12-13%, ponadto białko z fasoli ma działanie zasadotwórcze, dzięki czemu wspierana jest równowaga zasadowo-kwasowa w organizmie, bowiem rośliny strączkowe alkalizują zdrowotnie organizm, podczas gdy mięso z intensywnością zakwasza go patogenicznie, a w środowisku kwaśnym ginie kreatyna, która zachowana w alkaicznej florze fasolowej służy mocą sercu w każdym wymagającym treningu intelektualno-sportowym.
Smacznego na zdrowie 🍲 Jadlospis_od_09_do_13_stycznia_2023_roku.pdf
Nęci przepysznie tuż przed świętami bigos wegetariański z grzybami, a na rozgrzanie świeżości parą przypomina o sobie w sosie pomidorowym makaron, dając pierwszeństwo codziennie zupie, sutej pieczarką, koprem, ogórkiem 🥘 🥗 🍲 Jadlospis_od_19_do_22_grudnia_2022_roku.pdf
Nie doświadczysz krzywicy przy zupie z soczewicy. Zadasz szyku przy misie krupniku. A to heca! Hyc! na talerz warzywa i ziemniaczki prosto z pieca 🥔 🥘 🥗 🍲 Jadlospis_od_12_do_16_grudnia_2022_roku.pdf
Już nęcą aromatami knedle z truskawkami, każdym ziarenkiem cię zachwycą warzywa gotowane z ryżem i soczewicą, placki ziemniaczane z pieczarkami rozkoszować będą wyszukanymi smakami, a kopytka z kapustą gotowaną dodadzą animuszu przypraw szeroką gamą 🍵 🍲 🥗 🥣 🍨 Jadlospis_od_5_do_9_grudnia_2022_roku.pdf
Zupa kalafiorowa wkrótce będzie gotowa, soczystej marchewki z groszkiem nie zbędzie też ani troszkę, surówkę wielowarzywną schrupiesz racją pożywną, zaś owocowe kompoty wypijesz w smak co do joty 🍵 🍶 🍜 Jadlospis_od_28_listopada_do_2_grudnia_2022_roku.pdf
Pyszne i zdrowe kotleciki sojowe, naleśniki w nucie owocowej, kolorowe jarzynki z kaszą gryczaną, wykwintnie podaną porcją okazałą, zadowolą wyszukane smaki, w czym prym wiodą z koperkiem ziemniaki 🥔🍐🍎🍋🍇🍈🍆🍅🌶🌽🌰 Jadlospis_od_21_listopada_do_25_listopada_2022_roku.pdf
To pora na pora, knedle z truskawkami, z pieczarkami kopytka, a w kompociku pływa pyszna śliwka i smacznego życzy kapusta pekińska 🥬 🍓 🥘 🥗 🍲 Jadlospis_od_14_do_18_listopada_2022_roku.pdf
Kapuśniaczek oraz czerwony barszczyk w parze proszą na ucztę królewską przy ich wywarze 🍵 🍲Jadlospis_od_7_do_10_listopada_2022_roku.pdf
Smakowite pierożki, zupki, kompociki pysznie zaspokoją najbardziej wyrafinowane apetyciki 🥗 Jadlospis_od_31_pazdziernika_do_4_listopada_2022_roku.pdf
Wszystkich dzieci przyjacielem groch, kalafior i koperek, by z ziemniakiem i burakiem sycić pysznie swoim smakiem 🥘 🍲 🥣 🥗 Jadlospis_od_24_do_31_pazdziernika_2022.pdf
Już do stołu zapraszają marchewka, brokuł, fasolka, kapusta, aż miseczka każdego dziecka będzie skrzętnie pusta 🥕 🥦 🥗 🥬 Smacznego! Jadlospis_od_17_do_21_pazdziernika_2022.pdf
Sycące posiłki ze zbiorów jesiennych dodadzą animuszu i siły, aby czas w szkole wśród zadań codziennych był pożyteczny i miły 🥣 🥗 🍨 Jadlospisy_od_10_do_13_pazdziernika_2022_roku.pdf
Zdrowotności na talerzu zachęcają ze smakiem do spożycia za jednym przysiadem: Jadlospis_od_3_do_7_pazdziernika_2022.pdf. Aż ślinka leci!
Nowe porcje już gotowe na kolejny tydzień, aby w krzepkim zdrowiu zgłębiać wiedzy tajemnice: Jadlospisy_od_26_do_30_wrzesnia_2022_roku.pdf. Powodzenia!
Nowy tydzień nie poskąpi zacnej porcji smakołyków aromatem oraz smakiem dla szlachetnych apetytów: Jadlospisy_od_19_do_23_wrzesnia_2022.pdf. Zapraszamy!
Jadłospis dla przedszkolaków oraz uczniów w okresie od 12 do 16 września przedstawia się następująco: Jadlospis_od_12_do_16_wrzesnia_2022.pdf. Smacznego!
Na kolejne pożywne, aromatyczne i wyborne dania w przytulnej izbie stołówki szkolnej zapraszamy już od 2 września. Mniam, mniam... Tylko zajrzyj do menu: Menu_od_2_do_9_wrzesnia_2022_roku.pdf. Smacznego!
A dla naszych przedszkolaczków do apetycznego smakowania także wyśmienite podwieczorki oraz śniadania, które wkrótce również w naszej karcie dań do zapoznania 🥧🥛🍯🥜🥪🧀🥐 Zapraszamy!
Aktualny jadłospis znajdziesz na bieżąco tutaj: https://spsarbice.edupage.org/news/?gtnid=56#news-56.